رابرت دِ نیرو (به انگلیسی: Robert De Niro) (زادهٔ ۱۷ اوت ۱۹۴۳) بازیگر، کارگردان و تهیهکننده آمریکایی است. از اولین فیلمهای خوب وی میتوان به فیلم خیابانهای پایین شهر اشاره نمود. بعد از عدم موفقیتش در دریافت نقش سانتینو کورلئونه (سانی) در فیلم پدرخوانده، نقش ویتو کورلئونه در قسمت دوم همین فیلم به وی داده شد. وی برنده جایزه اسکار بهترین نقش مکمل مرد بخاطر این نقشش شد.
همکاری وی با مارتین اسکورسیزی، کارگردان مشهور آمریکایی، از فیلم خیابانهای پایین شهر شروع شد و بعد از آن این دو چندین فیلم دیگر را نیز با کمک یکدیگر ساختند که از آن جمله میتوان به فیلم گاو خشمگین اشاره نمود، نقشی که رابرت بخاطر بازی در آن موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر شد. از دیگر فیلمهای این دو فیلمهایی همچون راننده تاکسی و تنگه وحشت است که بخاطر بازی در هردوی آنها وی نامزد دریافت جایزه اسکار شد. فیلم شکارچی گوزن نیز وی را نامزد دریافت جایزه اسکار نمود. کارگردان این فیلم، مایکل چیمینو بود.
رابرت د نیرو همچنین نامزدی دریافت چهار جایزه گولدن گلوب را بخاطر بازی در فیلمهای نیویورک، نیویورک (۱۹۷۷)، فرار نیمهشب (۱۹۸۸)، اینو ببین (۱۹۹۹) و ملاقات با والدین (۲۰۰۰) شد. در سمت کارگردانی نیز اثری همچون چوپان خوب از وی وجود دارد.
رابرت دِنیرو به عنوان یکی از بزرگترین و استثناییترین بازیگران تاریخ سینما شناخته میشود. وی تاکنون در بیش از نود فیلم در طول دوران فعالیتش ظاهر شد. وی در ماه می سال ۲۰۱۵ به عنوان بزرگترین بازیگر تاریخ سینما برگزیده شد.
کودکی
رابرت دِ نیرو در هفدهم اوت]] سال ۱۹۴۳ در نیویورک بدنیا آمد. مادرش شاعر و پدرش در عرصه هنری هیجاننمایی انتزاعی فعال بود پدرش از تبار ایتالیایی-ایرلندی بوده و مادرش از نسل آلمانی، ایرلندی، انگلیسی، فرانسوی، هلندی. پدربزرگ و مادربزرگ وی از جمله مهاجران ایتالیایی به آمریکا بودند.
پدر و مادر رابرت که با همدیگر در یک کلاس هنری آشنا شده بودند، زمانی که فرزندشان سه ساله بود از یکدیگر طلاق گرفتند. رابرت توسط مادرش و در محله «ایتالیای کوچک» در منهتن نیویورک بزرگ شد. محل زندگی پدرش نیز فاصله کمی با آنها داشت از این رو بود که رابرت بیشتر اوقات خود را نزد پدرش میگذراند.
رابرت دنیرو در سال 1976 با داین ابوت ازدواج کرد. آنها یک پسر به نام رافائل دارند. دنیرو از رابطه ی قبلی خود درنا د نیرو را نیز به عنوان فرزند سرپرستی می کرد. آن ها در سال 1988 از یکدیگر جدا شدند. دنیرو دو فرزند دوقلو به نام های آرون کندریک و جولیان هنری دنیرو دارد که آن ها حاصل لقاح مصنوعی و به طریقمادر جایگزین که توسط توکی اسمیت در سال 1995 صورت گرفت، هستند.
دنیرو در سال 1997 با گریس هایتاور ازدواج کرد و در سال 1998 فرزند آن ها به نام الیوت به دنیا آمد. آن ها در سال 1999 با یکدیگر به اختلافاتی رسیدن و رابرت دنیرو درخواست طلاق داشت اما این اتفاق در نهایت نیفتاد و در سال 2004 از نو پیمان ازدواج بستند. در سال 2011 نیز فرزندی به نام هلن گریس از طریق رحم اجارهای به دنیا آمد.
دنیرو علاوه بر 6 فرزندش دارای 4 نوه می باشد که یکی از دخترش درنا و 3 تای دیگر از پسرش رافائل حاصل شده اند.
دنیرو در سال 2016 اعلام کرد پسرش الیوت مبتلا به اوتیسم است و علاقه ی خود به درمان و شناخت این بیماری را اعلام کرد.
در سال 2003 گزاش شد که دنیرو مشکل سرطان پروستات دارد و در مرکز سرطان مموریال اسلون–کترینگ تحت عمل جراحی قرار گرفت.
فعالیت هنری
بازیگری
رابرت د نیرو ده ساله بود که کارش را با تئاتر آغاز کرد و در نمایشنامه «جادوگر شهر اُز» هنرنمایی کرد و بعدها به کلاس بازیگری لی استراسبرگ رفت و بازیگری را نزد او آموخت و بدین ترتیب بود که به بازیگری متد اکتینگ تبدیل شد، سبکی که مارلون براندو و جیمز دین آغازگران آن بودند و با رابرت دِ نیرو ،آل پاچینو و داستین هافمن به اوج قدرت خود رسید. باید گفت که او بازیگری درونگراست و بازیهای تأثیرگذار او منبع الهام بسیاری از بازیگران معاصر نظیر دانیل دی-لوئیس و شان پن بودهاست تا جایی که دانیل دی-لوئیس را دنیروی انگلیس میخوانند و او نیز دنیرو را قهرمان خود در آغاز راه بازیگری دانسته است.[۳] دنیرو در سال ۱۹۶۸ اولین فیلم خود را با عنوان احوالپرسی اثر برایان دی پالما کارگردان جوان آن سالهای سینما بازی کرد، پس از آن نیز در چند فیلم از همین فیلمساز با عناوین جشن عروسی و سلام مادر ایفای نقش کرد. او در سال ۱۹۷۲ به عنوان یکی از کاندیدهای ایفای نقش در فیلم پدرخوانده مطرح شد ولی نقشی به وی نرسید و مجبور شد در فیلم دار و دستهای که نمیتوانست شلیک کند بازی کند.[۴] در سال ۱۹۷۳ در فیلم طبل را آهسته بزن که اولین فیلم حرفهای او محسوب میشود، در نقش یک بازیکن بیسبال که با بیماری مرگباری دست و پنجه نرم میکند خوش درخشید و در همان سال مارتین اسکورسیزی از او دعوت کرد تا در فیلم خیابانهای بیرحم نقش یک جوان خوشگذران خیابانی به نام جانی بوی را بازی کند، موفقیت آن فیلم هم چشمگیر بود و آغازی شد برای کارهای درخشان دنیرو و مارتین اسکورسیزی.
دِ نیرو خیلی زود با تیم مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کاپولا آشنا شد. این کارگردانان که همچون رابرت د نیرو اصل و ریشهای ایتالیایی داشتند تصمیم بر ایجاد موجی از فیلمهای انتقادی از سیستم سرمایهداری و جو بیخیالی حاکم بر آمریکا گرفتند. علمدار این موج کوپولا بود. اما مارتین اسکورسیزی و رابرت د نیرو تیم هماهنگی از آب درآمدند. فیلمهای زیادی نیز تهیه و چند فیلم نیز کارگردانی کردهاست مانند یک داستان برانکسی که فیلم بسیار زیبایی از آب درآمد.
مارلون براندو در مورد او گفتهاست:
به گمان من حتی خود دِ نیرو هم نمیداند که تا چه حد مهارت دارد.
او در سال ۲۰۰۸ جایزه دوربین طلایی را به خاطر یک عمر حضور جاودان در عرصه سینما تحت عنوان شاهکار جهانی در برلین از دستان مارتین اسکورسیزی دریافت کرد. باید گفت که مارلون براندو و دِ نیرو دو نفری بودند که به خاطر بازی درخشانشان در نقش دون ویتو کورلئونه موفق به دریافت جایزه اسکار گشتند که از دیدگاه بسیاری از منتقدان ماندگارترین نقش تاریخ سینماست بسیاری از منتقدان او را تواناترین بازیگر تاریخ سینما میدانند و این هیچ اغراق و بزرگنمایی نیست زیرا دنیرو در بسیاری از ژانرهای سینمایی نقش آفرینی کردهاست برای مثال میتوان در سینمای وحشت آثاری همچون فرانکشتاین و موهبت الهی را نام برد و در سینمای کمدی هم شاهکاری همچون سلطان کمدی را که درآن مقابل غول دنیای کمدی آن عصر یعنی جری لوئیس نقش آفرینی میکند را نام برد و آثار دیگری همچون ملاقات با والدین و ملاقات با فاکرها و در ژانر ورزشی هم وی در اثر جاودان مارتین اسکورسیزی یعنی گاو خشمگین نقش آفرینی کردهاست که از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران سینمایی بهترین اثر ورزشی سینماست و همچنین از دیدگاه بنیاد فیلم آمریکا پس از همشهری کین، پدرخوانده و کازابلانکا بهترین فیلم تاریخ سینما است. اما در سبک گنگستری هم دِ نیرو شاهکاری دیگر همچون رفقای خوب اثر اسکورسیزی و تسخیرناپذیران اثر بیاد ماندنی برایان دی پالما را داراست.
رابرت دنیرو در سال ۲۰۱۲ با ایفای نقش پدر بردلی کوپر در فیلم دفترچه امیدبخش توانست پس از گذشت ۳۸ سال از فیلم پدرخوانده: قسمت دوم دوباره نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شود.[۷] او توانست جایزه فیلم هالیوود و انجمن منتقدان دیترویت را نیز برای همین نقش کسب کند.
بزرگترین بازیگر همه دوران تاریخ سینما
بر اساس تحلیلی که در ماه می سال ۲۰۱۵، بر مبنای شمار نقشهای کلیدی یک بازیگر تهیه شد (نه بر مبنای جوایز سینمایی)، دنیرو به عنوان بزرگترین بازیگر همه دوران تاریخ سینما برگزیده شد. دنیرو هفت نقش اصلیِ ماندگار را ایفا کرده است، «پدر خوانده»، «روزی روزگاری در آمریکا»، «راننده تاکسی»، «گاو خشمگین»، «مخمصه»، «کازینو» و «شکارچی گوزن» هفت نقشِ ماندگار اوست.
او از میان ۲۰۰ فیلمی که مورد توجه قرار گرفته، هفت نقش ماندگار را تصویر کرده که از هر بازیگر دیگری بیشتر است. چارلی چاپلین، کلینت ایستوود و لئوناردو دیکاپریو هر یک با پنج نقش ماندگار و مورگان فریمن و تام هنکس با چهار نقش ماندگار در این فهرست ۲۰۰ فیلمی حضور دارند.
مروری بر چند فیلم
مهمترین فیلمهای رابرت د نیرو را مارتین اسکورسیزی کارگردانی کردهاست و شاید بتوان بازی د نیرو در نقش «تراویس بیکل» را الگویی برای کل بازیگری وی در نظر گرفت. عنوان این فیلم راننده تاکسی بود و دِ نیرو در نقش یک سرباز از جنگ برگشته که بعلت بیداری ذهنی و دیدن زندگی کثیف مردم قادر به خوابیدن نیست در مؤسسه تاکسیرانی مشغول بکار میشود و شعار همیشگی اون اینه که:یه بارون حسابی لازمه تا پیادهروهای این شهرو تمیز کنه. اون با دردمندی حاضر به مسافرکشی شبانه در محله «هارلم» نیویورک میشود. تراویس پس از اندکی متوجه فجایعی که در خیابانها و در بطن مردم در جریان است میشود و با وجود حالت انفعالی که دارد تصمیم به برطرف کردن این مشکلات مینماید. روشهای او خشونت بار است و نهایتاً تنها قادر به بازگردانیدن جودی فاستر (که در سن ۱۲ سالگی نقش یک فاحشه را بازی میکرد) به خانه میگردد. حس انزوای تراویس تا مدتهای مدیدی بر بازی دِ نیرو سنگینی میکرد. البته دِ نیرو بازیگری چیرهدست است و با ایفای نقشهای متفاوتی پس از این فیلم سعی در دور شدن از کارکتر تراویس داشت.
فیلمهای خوب دِ نیرو بسیارند، او حضور ماندگاری در حماسه ۱۹۰۰ اثر برناردو برتولوچی دارد، شکارچی گوزن یک فیلم انتقادی محشر از جنگ ویتنام بود، در این فیلم رابرت دنیرو در نقش کارگر کارخانه فولاد است که به جنگ ویتنام میرود در آنجا دوستان خود را از دست میدهد، فیلم فجایع جنگ و پس از آن را به شدت تکان دهنده نمایش میدهد، سکانس بیاد ماندنی رولت روسی همچنان یکی از جنجالیترین سکانسها در تاریخ سینمای جهان است. او برای بازی در نقش جیک لاموتا (بوکسور موفق آمریکایی در دهه ۱۹۴۰ و اواسط ۱۹۵۰) در فیلم گاو خشمگین برنده اسکار بازیگری گردید. او برای ایفای نقش جیک لاموتا نزدیک به ۳۳ کیلوگرم وزن خود را افزایش داد و ضربالمثل بازیگری گردید، رکورد افزایش وزن او بعدها در سال ۱۹۸۷ توسط بازیگر فیلم غلاف تمام فلزی شکسته شد.[۴] در سلطان کمدی او با ایفای نقش روپرت پاپکین عاشقِ شهرت و روان پریش به زیبایی در کنار غول سینمای کمدی جری لوئیس قد علم کرد، روزی روزگاری در آمریکا شاهکار سرجیو لئونه یک اودیسه بود، که بخاطر اکران نامناسب در آمریکا و کوتاه کردن زمان فیلم به ۱۳۷ دقیقه با استقبال خوبی از جانب مردم و منتقدین روبرو نشد ولی اکنون در اکثر لیستهای فیلمهای برتر تاریخ سینما خودنمایی میکند.
بیداریها فیلمی در مورد یک بیمار فلج ذهنی بود که دِ نیرو نقش او را بخوبی ایفا کرد. تنگه وحشت یک فیلم تکان دهنده در مورد وحشت از انتقام بود. دِ نیرو برای این فیلم دندانهای خود را با اورتودنسی به هم ریخت و تنش را با جوهر گیاهی (که بعدها جذب بدن میشد) کلاً خالکوبی کرد تا نقش یک جنایت کار جنسی را بازی کند. کازینو آخرین همکاری دنیرو و مارتین اسکورسیزی تا کنون است که او با ایفای نقش سم راتستین کازینو دار بزرگ لاس وگاس توانست یکی از آخرین هنرنماییهای درخشان خود را در دهه ۹۰ به منصه ظهور گذارد، در همان سال و ایفای نقش نیل مک کالی در فیلم مخمصه و سکانس بیاد ماندنی دو پدرخوانده که به گفتگوی شنیدنی او و آل پاچینو - ایفاگران نقشهای ویتو کورلئونه و مایکل کورلئونه در حماسه مافیایی پدرخوانده اثر سترگ فرانسیس فورد کاپولای کبیر - میانجامد برگ زرین دیگری در کارنامه بلندبالای این غول سینمای جهان است. هر چند دنیرو در سال ۲۰۰۳ به بیماری سرطان پروستات مبتلا شد ولی توانست بر آن غلبه کند. در فهرست جدید بنیاد فیلم آمریکا که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد فیلمهای گاو خشمگین، پدرخوانده: قسمت دوم، راننده تاکسی، شکارچی گوزن و رفقای خوب به ترتیب در رتبههای ۴#، ۳۲#، ۵۲#، ۵۳# و ۹۲# قرار گرفتند و از این حیث او در کنار جیمز استوارت با بیشترین تعداد فیلم رکورد دار شد.[۶] در سال ۲۰۰۶ نیز جمله معروف با من صحبت میکنی که دنیرو در فیلم راننده تاکسی آن را بداهه سازی کرد به عنوان دهمین نقل قول بیادماندنی تاریخ سینما برگزیده شد.
نکات جالب توجه
مجله پرمیر در سال ۲۰۰۲ دنیرو را هفتاد و هشتمین فرد قدرتمند جهان نامید.
او همواره مریل استریپ را بازیگر زن محبوب خود برای ایفای نقش مقابلش نامیده است.
بر اساس اعلام مجله وانیتی فیر او اولین کسی است که شیوه بازیگری متد اکتینگ را در یک فیلم کارتونی به کار گرفت، این فیلم ماجراهای راکی و بولوینکل نام داشت.
او در سال ۲۰۱۱ رئیس هیئت داوران جشنواره فیلم کن بود.
دنیرو برای ایفای نقش بیل قصاب در فیلم دار و دسته نیویورکی انتخاب شده بود ولی پس از اطلاع از اینکه باید برای فیلمبرداری ۶ ماه به اروپا برود از کار کنار کشید و نقش به دانیل دی-لوئیس رسید.
در سال ۲۰۱۶ باراک اوباما به رابرت دنیرو نشان افتخار آزادی رئیسجمهوری اهدا کرد.
فیلمشناسی
سال نام فیلم نقش توضیحات
۱۹۶۵ سه اتاق در منهتن مشتری
۱۹۶۸ تبریکات جان رابین
۱۹۶۹ آواز سام سام
جشن عروسی سسیل
۱۹۷۰ مادر خونین لوید بریکر
سلام مامان! جان رابین
۱۹۷۱ جنیفر در ذهن من
زاده برای پیروزی افسر دنی
دار و دستهای که نمیتوانست شلیک کند ماریو تذانتینو
۱۹۷۳ طبل را آهسته بزن بروس برنده - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک
خیابانهای پایین شهر جانی بوی برنده - جایزه انجمن ملی منتقدان فیلم
۱۹۷۴ پدرخوانده ۲ ویتو کورلئونه برنده - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
نامزد - جایزه بفتا
۱۹۷۶ راننده تاکسی تراویس بیکل نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
برنده - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک
نامزد - جایزه بفتا
نامزد - جایزه گلدن گلوب
برنده - جایزه انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس
برنده - جایزه انجمن ملی منتقدان فیلم
۱۹۰۰
آخرین سرمایهدار بزرگ مونرو استار
۱۹۷۷ نیویورک، نیویورک جیمی دویل نامزد - جایزه گلدن گلوب
۱۹۷۸ شکارچی گوزن مایکل ورونسکی نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه بفتا
نامزد - جایزه گلدن گلوب
۱۹۷۹ معاوضه سم نیکلتی
۱۹۸۰ گاو خشمگین جیک لاموتا برنده - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
برنده - جایزه گلدن گلوب
برنده - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک
نامزد - جایزه بفتا
برنده - جایزه بورد ملی نقد
برنده - جایزه انجمن منتقدان فیلم لس آنجلس
برنده - جایزه انجمن منتقدان فیلم بوستون
۱۹۸۱ اعترافات واقعی
۱۹۸۳ سلطان کمدی روپرت پاپکین نامزد - جایزه بفتا
۱۹۸۴ روزی روزگاری در آمریکا دیوید نودلس آرونسون
عاشق شدن فرانک
۱۹۸۵ برزیل
۱۹۸۶ مأموریت رودریگو مندوزا
۱۹۸۷ قلب فرشته لوییس
تسخیرناپذیران آل کاپون
۱۹۸۸ گریز نیمهشب جک والش نامزد - جایزه گلدن گلوب
۱۹۸۹ چاقوی ضامن دار جوزف
ما فرشته نیستیم ند
۱۹۹۰ استنلی و ایریس استنلی
رفقای خوب جیمی کانوی نامزد - جایزه بفتا
برنده - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک مشترک با فیلم بیداریها
بیداریها لئونارد لو نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
برنده - جایزه بورد ملی نقد
برنده - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک مشترک با فیلم رفقای خوب
۱۹۹۱ در مظان جرم دیوید مریل
آتشافروز
تنگه وحشت مکس کدی نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب
۱۹۹۲ معشوقه
شب و شهر
۱۹۹۳ یک داستان برانکسی لورنزو همچنین کارگردان
مد داگ و گلوری
زندگی این پسر
۱۹۹۴ فرانکشتاین جانور
۱۹۹۵ صد و یک شب
کازینو سام تک روتشتاین
مخمصه نیل مک کالی
۱۹۹۶ هوادار گیل رنارد
تونی اسکات (tony Scot)
خفتگان کشیش رابرت کوریلو
اتاق ماروین دکتر والی
۱۹۹۷ شهرک پلیس مو تیلدن
جکی براون لوئیس گارا
سگ را بجنبان کنراد بریان
۱۹۹۸ آرزوهای بزرگ زندانی/لوستیگ
رونین سام
۱۹۹۹ تحلیل این پل ویتی نامزد - جایزه گلدن گلوب
بیعیب
۲۰۰۰ ماجراهای راکی و بولوینکل
مردان افتخار نامزد - جایزه ساتلایت
ملاقات با والدین جک بایرنز نامزد - جایزه گلدن گلوب
۲۰۰۱ ۱۵ دقیقه ادی فلمینگ
امتیاز نیک
۲۰۰۲ زمان نمایش میچ پرستون
شهر ساحلی وینسنت لا مارکا
تحلیل آن پل ویتی
۲۰۰۴ موهبت الهی ریچارد ولز
داستان کوسه دون لینو گوینده
ملاقات با فاکرها جک بایرنز
پل سن لوئیس ری
۲۰۰۵ قایم موشک دیوید کالاوی
۲۰۰۶ آرتور و نامرئی پادشاه گوینده
چوپان خوب ژنرال بیل سولیوان همچنین کارگردان
۲۰۰۷ گرد ستاره کاپیتان شکسپیر
۲۰۰۸ چه اتفاقی افتادهاست؟ بن
قتل عادلانه تورک
۲۰۰۹ حال همه خوب است Frank
۲۰۱۰ ماشته Senator McLaughlin
۲۰۱۰ استون Jack Mabry
۲۰۱۰ فاکرهای کوچک Jack Tiberius Byrnes
۲۰۱۱ راهنمای عشق ۳ Adrian
۲۰۱۱ آدمکش ویژه Hunter
۲۰۱۱ نامحدود Carl Van Loon
۲۰۱۱ شب سال نو Stan Harris
۲۰۱۲ فلین بودن Jonathan Flynn
۲۰۱۲ چراغهای قرمز Simon Silver
۲۰۱۲ کارمزدها Sarcone
۲۰۱۲ دفترچه امیدبخش پت سینیور نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
نامزد - جایزه انجمن بازیگران سینما
نامزد - جایزه ساتلایت
۲۰۱۳ عروسی بزرگ دان گریفین
۲۰۱۳ فصل کشتن بنجامین فورد
۲۰۱۳ آخرین وگاس پادی
۲۰۱۳ حقهبازی آمریکایی ویکتور تلیگیو
۲۰۱۳ مسابقه کینه Billy "The Kid" McDonnen
۲۰۱۴ مردی با کیف Dragna Also known as Motel
۲۰۱۵ کارآموز Ben Whittaker
۲۰۱۵ سرقت Frank "The Pope" Silva
۲۰۱۵ جوی Rudy Mangano
۲۰۱۶ دستهای سنگی Ray Arcel
۲۰۱۶ بابابزرگ کثیف Dick Kelly
۲۰۱۶ کمدین Jackie