وِنتوُرث اِرل میلرِ سوم یا وِنتوُرت اِرل میلرِ سوم (به انگلیسی: Wentworth Earl Miller III) (زادهٔ ۲ ژوئن ۱۹۷۲ در چیپینگ نورتون، آکسفوردشِر، انگلستان) بازیگر و آمریکاییِ بریتانیاییتبار است که در پی ایفای نقش «مایکل اسکافیلد» در سریال فرار از زندان که از شبکهٔ تلویزیونی «فاکس» پخش شد، شهرت بسیاری پیدا کرد. او دو خواهر به نامهای گیلیان و لی دارد.
آغاز زندگی
میلر در چیپینگ نورتون، آکسفوردشر از والدینی آمریکایی به دنیا آمد.مادرش، روکسان پالم، آموزگار آموزش کودکان استثنایی، و پدرش، وِنتوُرث ای. میلرِ دوم، وکیل و معلم است. پدرش هنگام تولد وی، از طریق بورس رودز در دانشگاه آکسفورد تحصیل میکرد. بهگفتهٔ او در مصاحبهای در ۲۰۰۳ میلادی، پدرش سیاهپوست و مادرش سفیدپوست است پدر میلر از تبار آفریقایی-آمریکایی، جاماییکایی، آلمانی، و انگلیسی، و مادرش از تبار روسی، فرانسوی، هلندی، سوری و لبنانی است.
هنگامی که یکساله بود، خانوادهاش به محلهٔ پارک اسلوپ در بروکلین نیویورک نقل مکان کردند. میلر در دبیرستان دولتی میدوود در بروکلین درس خواند. او در دوران دبیرستان در یک نمایش موزیکال به نام بخوان به اجرا پرداخت.پدر و مادرش او را در سال آخر، به دبیرستان کواکر ولی در نزدیکی پیتسبورگ، پنسیلوانیا فرستادند. این دبیرستان دولتی برای کلاسهای آمادهسازی دانشآموزان برای کالج شناخته میشود.میلر در ۱۹۹۰ میلادی دبیرستان را به پایان رساند.او سپس از دانشگاه پرینستون در نیوجرسی پذیرش گرفت.او در دوران دانشگاه، با صدای باریتون در یک گروه آکاپلا به نام تایگرتونز آواز میخواند و همچنین عضو باشگاههای چهاردیواری و مستعمراتی بود.میلر در ۱۹۹۵ میلادی با مدرک کارشناسی ادبیات انگلیسی، از دانشگاه پرینستون فارغالتحصیل شد.
پیشه
۱۹۹۵–۲۰۰۵: سالهای آغازین
میلر پس از فارغالتحصیلی از دانشگاه در ۱۹۹۵ میلادی، به لسآنجلس رفت تا حرفهٔ هنرپیشگی را دنبال کند.بهگفتهٔ او، هنرپیشهشدن خواست همیشگیش بوده است. او در توصیف راه پرپیچوخمی که در مسیر ستاره شدن طی کرده است، چنین میگوید: «راه درازی را در پیش رو داشتم که با ناکامی، شکست و موانع بسیاری همراه بود؛ اما هرگز نتوانستم از آن دست بکشم. هنرپیشگی برای من به منزلهٔ هوا برای تنفس است؛ بنابراین کاری بود که باید انجام میدادم.» او مدتی در شرکتی که برای تلویزیون فیلم میساخت، کار و در چندین تست هنرپیشگی شرکت کرد نخستین حضور او در تلویزیون در ۱۹۹۸ میلادی بود که بهعنوان بازیگر میهمان در نقش گِیج پترونزی در قسمت ۲۰ به نام «ماهی شو» از فصل دوم مجموعهٔ تلویزیونی بافی قاتل خونآشامها حضور یافت.
ایفای نقش «دیوید» حساس و درونگرای سریال تلویزیونی «داینوتوپیا»، نخستین حضور میلر در قالب نقش اصلی به حساب میآید. پس ازظاهرشدن درتعدادی نقش فرعی در تلویزیون، در سال ۲۰۰۳، در فیلم «ننگ بشری» به عنوان جوانیِ شخصیت «کولمن سیلک» آنتونی هاپکینز، ایفای نقش کرد و در قالب نقش فردی که با گذشتهٔ خود در حال مبارزه است، قاطعانه به عنوان مرکز اصلی فیلم شناخته شد. میلر به صورت گستردهای روی نقش کار کرد به طوری که برای به تصویر کشیدن شخصیت «سیلک» در قالب یک بوکسور علاوه بر کندوکاو شخصیت آنتونی هاپکینز، اقدام به گرفتن رژیم غذایی چهارماهه کرد. او به طور کلی خاطرات شیرین بسیاری از این تجربیات دارد و به گفتهٔ تونی موریسون در رمان معشوق: «شرحیات متعلق به شارحاند، نه مشروح.»
ایفای نقش «گیج پترونزی» دانشآموزی که به هیولای دریایی تبدیل میشود، در سریال بوفی، قاتلِ خونآشام (۱۹۹۸) اولین حضورش در تلویزیون بود.
۲۰۰۵–۲۰۰۹: فرار از زندان
در سال ۲۰۰۵ برای بازی در نقش «مایکل اسکافیلد» در سریال فرار از زندان شبکهٔ تلویزیونی فاکس انتخاب شد. او نقش برادر مهربانی را بازی کرد که نقشهٔ پیچیده و دقیقی را برای رهایی برادرش «لینکولن باروز» دومینیک پرسل از اعدام به جرمی که مرتکب نشده بود، طراحی میکند و با اجرای بینظیرش جایزهٔ بهترین بازیگر سریالهای هیجانیِ «گلدن گلوب» (۲۰۰۵) را از آن خود کرد.
میلر در دو موزیک ویدئوی ماریا کری که «برت رتنر» کارگردان اپیزود آغازین (Pilot) از سریال فرار از زندان کارگردانی آنها را به عهده داشت، در نقش مهمان حضور پیدا کرد. «رتنر» ایدهٔ استفاده از میلر در موزیک ویدئو را مطرح کرد و بعد از نشان دادن عکس او به «کری» و موافقت وی، هردو پروژه همزمان فیلمبرداری شد؛ بنابراین امکان حضور توأم در هر دو پروژه را به دست آورد. او در این باره میگوید: «ماریا چهرهای جهانی است. همکاری دو روزهای که در این پروژه با هم داشتیم، به من فرصت بیشتری برای دیده شدن داد و از این بابت سپاسگزارم.»
زندگی شخصی
میلر در اوت ۲۰۱۳ با ارسال نامهای به وبگاه اتحاد همجنسگرایان علیه افتراء اعلام کرد که همجنسگراست. وی این نامه را در پاسخ به دعوتی که از او برای شرکت در فستیوال بینالمللی فیلم پترزبورگ شده بود نوشت و در آن این دعوت را رد کرد. میلر دلیل این تصمیم خود را تصویب قانونی در روسیه عنوان کرد که موجب تضعیف حقوق همجنسگرایان در این کشور شده بود.