فرار از زندان (به انگلیسی: Prison Break) مجموعهٔ تلویزیونی درام آمریکایی ساختهٔ پل شیورینگ است. این سریال از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ در قالب چهار فصل و توسط شبکه رسانه‌ای فاکس پخش شد. داستان آن در مورد دو برادر است که یکی از آن‌ها به خاطر جرم مرتکب نشده به مرگ محکوم شده و دیگری برای نجات برادر خود نقشه‌ای استادانه می‌کشد. تهیه‌کنندگان این سریال شرکت آدلستین پاروز و فاکس قرن بیستم بودند. در کنار پل شیورینگ که خالق این اثر است، مت اولمستد، کوین هوکس، مارتی آدلستین، دان پاروز، نیل اچ. موریتز و برت رتنر سازندگان اختصاصی این سریال هستند. هم‌چنین برت رتنر کارگردان اولین قسمت این مجموعه بود. موسیقی این سریال را رامین جوادی ساخت و در سال ۲۰۰۶، نامزد دریافت جایزه امی بهترین موسیقی متن شد.

فاکس ابتدا در سال ۲۰۰۳ به دلیل نگرانی از طولانی شدن این مجموعه، ساخت این سریال را قبول نکرد. به دنبال موفقیت سریال‌های لاست و ۲۴، فاکس تصمیم گرفت تا کار تولید را در سال ۲۰۰۴ شروع کند. فصل اول سریال با نظر مثبت بینندگان روبه‌رو شد و نمرهٔ بالایی گرفت. قرار بود فصل اول ۱۳ قسمت داشته باشد، ولی با توجه به محبوبیت سریال، ۹ قسمت دیگر به آن اضافه شد. فرار از زندان در چندین جشنواره و در زمینه‌های مختلف نامزد دریافت جایزه‌های بسیاری شده‌است. در سال ۲۰۰۶، این مجموعه موفق به کسب جایزه بهترین سریال درام از نگاه مردم شد. در سال ۲۰۰۵، فرار از زندان جایزهٔ گلدن گلوب بهترین مجموعهٔ تلویزیونی درام را از آن خود کرد. هر پنج فصل این سریال بر روی دی‌وی‌دی به بازار عرضه شده‌است، به علاوه این که فصل اول، سوم و فرار نهایی بر روی بلو-ری نیز به بازار آمده‌است. در ژوئیه ۲۰۰۹، دو قسمت اضافی به نام فرار نهایی منتشر شد.

در ژوئن ۲۰۱۵ اعلام شد که فاکس در صدد است ادامه این مجموعه را بصورت یک مینی‌سریال با قسمت‌های مشخص بسازد. در اوت ۲۰۱۵ اعلام شد که این مینی‌سریال ۱۰ قسمتی برای پخش در سال ۲۰۱۷ از فاکس آماده شد و پخش آن از چهارم آوریل آغاز و در سی‌اُم می به پایان رسید.

در ۴ ژانویه ۲۰۱۸، فاکس به‌طور رسمی اعلام کرد که فصل ششم این مجموعه در مرحله پیش‌تولید است.

فصل اول

فصل اول مربوط به نجات لینکلن باروز از زندان است. وی به اتهام قتل برادر معاون رئیس جمهور ترنس استیدمن به مرگ محکوم شده، در حالی که او واقعاً این کار را انجام نداده‌است. او در زندان ایالتی فاکس ریور، منتظر فرارسیدن روز اجرای حکمش است. برادر او مایکل اسکافیلد که یک نابغه و مهندس سازه است، نقشه‌ای برای فرار لینکلن طراحی می‌کند. مایکل دست به یک جرم می‌زند تا به زندان فاکس ریور برود. در زندان او برای راه پیدا کردن به درمانگاه، ادعا می‌کند که دیابت نوع یک دارد و با دکتر سارا تانکردی آشنا می‌شود. هم‌زمان وکیل و معشوقهٔ سابق لینکلن، یعنی ورونیکا داناوان که یک وکیل است، دوباره تحقیقاتش را شروع می‌کند تا بی‌گناهی لینکلن را اثبات کند. مشخص می‌شود که سازمان برای لینکلن پاپوش درست کرده‌است. پدر لینکلن و مایکل سال‌ها پیش برای سازمان کار می‌کرده و بعد از خروجش از سازمان علیه آن‌ها کار می‌کند. به همین دلیل سازمان برای انتقام، این کار را کرده‌است. مایکل و لینکلن به همراه شش زندانی دیگر، فرناندو سوکره، تئودور بگول، بنجامین مایلس فرانکلین، جان آبروزی، توئینر و هیوایر در قسمت آخر این فصل، از زندان می‌گریزند.
فصل دوم

فصل دوم، هشت ساعت پس از فرار آغاز می‌شود. هشت فراری تقریباً از هم جدا شده‌اند و هر کدام به دنبال اهداف خود می‌روند. براد بلیک که افسر نگهبان زندان بود، از کارش اخراج می‌شود و بعد از این به دنبال فراری‌ها می‌رود تا با دستگیری آن‌ها پولی به جیب بزند. همچنین ورونیکا که استیدمن را در بلکفوت مونتانا پیدا کرده‌است، توسط افراد سازمان کشته می‌شود. چند نفر از این فراری‌ها به دنبال گنج ۵ میلیون دلاری چارلز وستمورلند می‌روند که او آن را چندین سال پیش زیر خاک پنهان کرده‌است. الکساندر ماهون مأمور اف‌بی‌آی است که از طرف سازمان مأمور می‌شود تا مایکل و برادرش را که به دنبال سرنگونی رئیس‌جمهور فعلی (همان معاون رئیس جمهور و یکی از اعضای سازمان) هستند را متوقف سازد. او همپنین باعث کشته شدن توئینر، حان ابروزی و هریوایر می‌شود. مایکل به راز ماهون که خلافکاری به نام اسکار شلز را در باغچهٔ خانهٔ خود دفن کرده بود، پی می‌برد و از او می‌خواهد که ان‌ها را تعقیب نکند ولی ماهون نمی‌پذیرد. هم‌چنین سازمان، پدر سارا را (فرانک تانکردی، فرماندار شیکاگو) به قتل می‌رساند. به دنبال این، سارا به مایکل و لینکلن می‌پیوندد تا با هم علیه رئیس جمهور کار کنند. مایکل و لینکلن توسط ماهون دستگیرشده و به کمک کلر من از دست پلیس‌ها فرار می‌کنند. پل کلرمن، از مأمورین سابق سازمان، به آن‌ها می‌پیوندد. هم‌چنین سی نوت دستگیر می‌شود و به ازای برملا کردن حقایق علیه ماهون آزاد می‌شود. برادران به همراه سارا، تی‌بگ، سوکره، بلیک و ماهون به پاناما می‌روند و در آن‌جا مایکل، تی‌بگ، بلیک و ماهون به زندان سونا می‌روند.
فصل سوم

در فصل سوم، مایکل باید نقشه‌ای برای فرار از زندان سونا طراحی کند. سازمان ال‌جی (پسر لینکلن) و سارا را گروگان می‌گیرد و او را مجبور می‌کند تا جیمز ویسلر را که یکی از اعضای سازمان است، از آن زندان فراری دهد. گرچن مورگان مأمور سازمان است که کارهای این دو برادر را دنبال می‌کند. سوکره نیز به پاناما می‌آید و در فرار به مایکل کمک می‌کند. به دلیل تأخیر در فرار، گرچن یک سر نشان لینکلن می‌دهد و ادعا می‌کند که او سارا را کشته‌است. لینکلن به همراه سوفیا (همسر جیمز ویسلر) به مایکل در راه فرار کمک می‌کنند. اولین نقشهٔ مایکل برای فرار شکست می‌خورد. مایکل با کمک لچرو (رئیس زندان سونا) نقشه‌ای دیگر طراحی می‌کند. مایکل با طراحی نقشه‌ای زیرکانه چندین زندانی را که می‌خواهند فرار کنند، (تی بگ (تئودور بگول)، بردلی بلیک و لچرو) را فریب می‌دهد و خودش به همراه ماهون، ویسلر و یک پسر نوجوان (مک گریدی) از زندان می‌گریزند. هم‌چنین سوکره بعد از فرار به دلیل هویت جعلی و کمک نکردن به پلیس پاناما برای دستگیری مایکل به زندان سونا می‌افتد. در آخر ال جی و ویسلر معاوضه می‌شوند. سوفیا به دلیل اینکه ویسلر به او نگفته بود که با سازمان کار می‌کند، او را ترک می‌کند و با لینکلن زندگی می‌کند.
فصل چهارم

در فصل چهارم مشخص می‌شود که زندانیان سونا شورش کرده‌اند و سوکره به همراه تی‌بگ و بلیک از آن‌جا گریخته‌اند. هم‌چنین مشخص می‌شود که سارا زنده‌است. در این فصل دانالد سلف که یکی از مأموران امنیت ملی است به پیش مایکل و دوستانش می‌آید و می‌گوید که آن‌ها با پیدا کردن دستگاهی به نام سیلا می‌توانند سازمان را نابود کنند و آزادی خودشان را تضمین سازند. در طول این فصل مایکل و همراهانش به دنبال این دستگاه هستند و بلیک نیز در این راه، جان خود را از دست می‌دهد. در آخر آن‌ها سیلا را به دست می‌آورند و رئیس و همه اعضای سازمان دستگیر می‌شوند. هم‌چنین مشخص می‌شود مادر مایکل، کریستینا اسکافیلد زنده است و در طول این سال‌ها برای سازمان کار می‌کرده‌است. او می‌خواهد سیلا را از چنگ مایکل دربیاورد که در آخر توسط سارا کشته می‌شود.
در دو قسمت پایانی سریال پس از پیدا شدن سیلا و انحلال سازمان، مایکل و سارا با هم ازدواج می‌کنند و همه به رقص و پایکوبی مشغول می‌شوند تا این که پلیس سارا را به جرم قتل کریستینا اسکافیلد دستگیر می‌کند. مدرکی موجود نیست که قتل او دفاع از خود بوده و و به احتمال زیاد سارا محکوم خواهد شد. به همین علت مایکل نقشه‌ای برای فراری دادن او از زندان می‌ریزد و در هنگام اجرای این نقشه، مایکل توسط برق کشته می‌شود. او آزمایش‌های پزشکی خود را که نشان دهنده مرگ احتمالی وی تا سه ماه دیگر است، برای سارا و برادرش کنار گذاشته بود تا آن‌ها را بخوانند و همچنین فیلمی را که از خود ضبط کرده بود به الکس ماهون داده‌است تا آن را به سارا و برادرش بدهد تا علت کار او را درک کنند. سکانس آخر این سریال، چهار سال بعد را نشان می‌دهد که سوکره، ماهون، لینکلن به همراه پسر و همسر جدیدش و سارا به همراه فرزندی که از مایکل به دنیا آورده، در پاناما زندگی می‌کنند. سارا نام فرزندش را نیز مایکل گذاشته. سال‌روز مرگ مایکل، آن‌ها به آرامگاه او می‌روند.
فصل پنجم

قسمت اول فصل پنجم این سریال در چهارم آوریل ۲۰۱۷ یعنی پانزدهم فروردین ۹۶ از شبکهٔ فاکس پخش شد. سارا وین کالیز دربارهٔ فصل ۵ این سریال در اینستاگرام خود نوشته‌است: «فرار از زندان، نه مورد انتظارترین سریال ۲۰۱۷ بلکه مورد انتظارترین سریال تاریخ تلویزیون با بیشتر از ۲۰ میلیون ارتباط در فضای مجازی است، یعنی حدود ۲۰ برابر هر سریالِ دیگر» فصل پنجم کوتاه‌ترین فصل فرار از زندان می‌باشد و فقط ۹ اپیزود دارد. خط داستانی اصلی این فصل پیرامون زنده بودن مایکل است که معلوم می‌شود در زندانی مخوف در یمن اسیر شده‌است. حالا گروه قدیمی دوباره دور هم جمع می‌شوند تا مایکل را از زندان فراری دهند.
ونتورت میلر به عنوان مایکل اسکوفیلد، دامینیک پرسل به عنوان برادرش لینکلن به همراه بازیگران دیگر این مجموعه از جمله آمائوری نولاسکو، پل آدلستین، رابرت نپر، راکموند دانبار و سارا وین کالیز در این فصل ایفای نقش خواهند کرد. چند تن از بازیگران جدید این فصل شامل مارک فیورستین، مارینا بندیکت، آگوستوس پرو، ریک یان و استیو موزاکیس خواهند بود. فیلم‌برداری قسمت سوم در آوریل ۲۰۱۶ آغاز شد و در شهر ونکوور کانادا و شهرهای رباط، کازابلانکا، و ورزازات واقع در مراکش انجام می‌شود.
فصل ششم
از ژانویه ۲۰۱۸، مرحله پیش‌تولید این فصل آغاز شده است.

طرح سریال
ایدهٔ داستان فرار از زندان را تهیه‌کننده‌ای به نام دان پاروز به پل شیورینگ داد. او می‌خواست سریالی اکشن با داستانی بر این مبنا که مردی برای فراری دادن برادرش از زندان، خودش را به زندان می‌اندازد، بسازد. به نظر شیورینگ این ایدهٔ خوبی بود، ولی او فکر کرد که چرا باید کسی برادرش را از زندان فراری بدهد و به این ترتیب داستان محکومیت به ناحق شکل گرفت و شیورینگ کار کردن روی طرح و شخصیت‌های سریال را شروع کرد. او در سال ۲۰۰۳، ایده‌اش را به کمپانی فاکس ارائه داد، ولی فاکس، این ایده را رد کرد. او این ایده را به شبکه‌های دیگر نیز ارائه داد، ولی آن‌ها هم نیز این طرح را رد کردند، زیرا تصور آن‌ها این بود که این یک ایدهٔ مناسب برای یک فیلم سینمایی است تا یک سریال تلویزیونی. بعداً قرار شد تا فرار از زندان به صورت یک مینی‌سریال ۱۴ قسمتی ساخته بشود، امّا این امر محقق نشد. به دنبال موفقیت سریال‌های لاست و ۲۴، فاکس در سال ۲۰۰۴ تصمیم گرفت تا تولید این سریال را شروع کند.
فیلم‌برداری
سه فصل اول این سریال، بیرون از هالیوود فیلم‌برداری شد. بیشتر بخش‌های فصل یک، در اطراف شیکاگو فیلم‌برداری شده‌است.زندان جولیت که در سال ۲۰۰۲ بسته شده بود، به عنوان مکان فیلم‌برداری این سریال برگزیده شد. زندان فاکس ریور در واقع همان زندان جولیت است. دست‌اندرکاران این سریال، برخی از بخش‌های زندان را برای ایجاد فضای بیشتر برای دوربین و بازیگران بازسازی کردند. سکانس‌هایی که خارج از زندان بود نیز در اطراف شیکاگو، ووداستاک و جولیت در ایلینوی فیلم‌برداری شد. قسمت‌هایی از فیلم‌برداری این سریال نیز در فرودگاه بین‌المللی اوهیر شیکاگو و تورنتو انجام شد. فرار از زندان برای ضبط هر قسمت از این سریال در ایلینوی، ۲ میلیون دلار خرج کرد که باعث شد آن‌ها مجموعاً در سال ۲۰۰۵، ۲۴ میلیون دلار هزینه کنند.
فیلم‌برداری فصل دوم فرار از زندان، از ۱۵ ژوئن ۲۰۰۶ در دالاس، تگزاس شروع شد. لوکیشن‌های این فصل در فاصله ۳۰ دقیقه‌ای دالاس و در لیتل الم، دکاتور و مینرال ولز انتخاب شد.قسمت پایانی فصل دوم از شهر پنساکولای فوریدا به جای پاناما استفاده شد هر قسمت فصل دوم این سریال ۸ روز زمان و ۱٫۴ میلیون دلار هزینه برد. فصل سوم در دالاس فیلم‌برداری شد و هر قسمت سریال ۳ میلیون دلار خرج برداشت.سکانس‌های مذاکرات لینکلن و گرچن برای فرار از زندان پاناما، در نزدیکی پاناما سیتی فیلم‌برداری شد. لوکیشن اصلی فصل چهارم سریال در لس‌آنجلس بود.
موسیقی
رامین جوادی آهنگساز سریال فرار از زندان است. در ۲۸ اوت سال ۲۰۰۷، ساندترک این سریال منتشر شد. به علاوه جوادی با همکاری فری کورستن، نسخه میکس شده‌ای از موسیقی متن فرار از زندان را در سال ۲۰۰۶ منتشر کرده‌اند.
شبکه تلویزیونی M6 فرانسه به جای تم آغازین اصلی سریال فرار از زندان، ترانه‌ای از یک خواننده رپ به نام فف لاراج (به فرانسوی: Faf Larage) را پخش می‌کند، نام این ترانه «زمانی باقی نمانده» (به فرانسوی: Pas le temps) است.
در آلمان و بلژیک هم ترانه‌ای ساخته شده به وسیله آزاد آزادپور و عادل تعویل و همچنین ترانه‌ای با اجرای لکی، به نام آن سوی رنگین‌کمان (به انگلیسی: Over the Rainbow) پخش می‌شود.