رفتگان یا ازدست‌رفته (به انگلیسی: The Departed) نام فیلمی در ژانر جنایی به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی لئوناردو دی‌کاپریو، مت دیمون و جک نیکلسون است که برندهٔ چهار جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۰۶ از هفتاد و نهمین جشنواره اسکار شده است: بهترین کارگردانی، بهترین فیلم، بهترین تدوین (شونمیکر) و بهترین فیلمنامه اقتباسی (ویلیام موناهان). به علاوه مارک والبرگ نیز نامزد بهترین بازیگر نقش دوم بود.

فیلمنامهٔ بیست و نهمین فیلم اسکورسیزی بر اساس فیلم اعمال شیطانی محصول هنگ کنگ ساختهٔ اندرو لائو و سو فای ماک تنظیم شده‌است که ۴ سال پیش از آن ساخته شده بود. نویسندهٔ رفتگان، ویلیام موناهان است که نوشتهٔ او اقتباسی است از فیلمنامهٔ فیلم اعمال شیطانی نوشتهٔ فلیکس چونگ و سو فای ماک می‌باشد.

فروش این فیلم در اولین آخر هفته‌ای که فیلم در آمریکا به نمایش درآمد بالغ بر ۲۷ میلیون دلار شد و تنها فیلم اسکورسیزی بود که در هفته اول نمایش در رده اول فیلم‌های روز قرار گرفت و در حالی که ۹۰ میلیون دلار بودجه آن بود در نهایت در اکران سینمایی‌اش به فروشی معادل ۲۸۰ میلیون دلار دست یافت.

خلاصه داستان

یکی از مأموران اداره پلیس شهر بوستون به اسم بیلی کاستیگان از سوی دو تن از فرماندهانش یعنی کاپیتان کوئینان و سرجوخه دیگنام مأموریت پیدا می‌کند تا بصورت ناشناس در تشکیلات یک باند گانگستری بسیار مهم و خطرناک که رهبری آن برعهده فردی به اسم فرانک کاستلو است نفوذ نماید تا خبرهای آنجا را به اداره پلیس منتقل کند. از سوی دیگر یکی از افراد مهم و وفادار به کاستلو به اسم کالین سالیوان بعنوان یک پلیس به اداره پلیس شهر می‌پیوندد تا برای کاستلو خبرچینی کند. پس از گذشت مدتی از این اتفاقات بیلی پی می‌برد که گانگسترها یک جاسوس در اداره پلیس دارند و کالین نیز از سوی دیگر متوجه می‌شود فردی در تشکیلات آن‌ها برای اداره پلیس جاسوسی می‌کند. با این وجود کالین و بیلی از مأموریت و هویت واقعی همدیگر اطلاعی ندارند و هر کدام در تلاشند تا هر چه زودتر فرد جاسوس را بدام بیندازند.

درونمایه

منتقد فیلم آمریکایی، استنلی کاوفمن، یکی از تم‌های اصلی فیلم را به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تم‌ها در نمایشنامه توصیف می‌کند – مفهوم هویت - و اینکه چگونه «اعمال، احساسات، اعتماد به نفس و حتی رویاهای فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»

رابطه پدر و پسری بن‌مایه‌ای در تمام فیلم است. کاستلو به شکل چهره‌ای پدرانه با هردوی سالیوان و کاستیگان برخورد می‌کند، درحالیکه کویینان به شکل نقطه مقابلی برای کاستلو در نقش پدری عمل می‌کند و هردو روی صورت نوعی پدر ایرلندی-آمریکایی را ارائه می‌دهند. سالیوان هرگاه برای مطلع کردن کاستلو از فعالیت‌های پلیس‌ها با وی تماس می‌گیرد وی را «پدر» خطاب می‌کند.

در صحنه پایانی فیلم موشی در لبه پنجره سالیوان دیده می‌شود. اسکورسیزی تصدیق می‌کند که درحالیکه این نباید به معنی واقعی در نظر گرفته شود، تا حدودی سمبلی است از «جستجو برای یافتن موش» در فیلم و حس قوی بی‌اعتمادی در میان شخصیت‌ها، بسیار شبیه به آمریکای پس از ۱۱ سپتامبر. نمای پنجره پشت موش اشاره‌ای به فیلم‌های گانگستری مثل صورت‌زخمی (۱۹۸۳)، اوج التهاب (۱۹۴۹) و سزار کوچک (۱۹۳۱) است.

بازیگران

بازیگر نقش

لئوناردو دی‌کاپریو بیلی کاستیگان

مت دیمون کالین سالیوان

جک نیکلسون فرانسیس (فرانک) کاستلو

مارک والبرگ گروهبان دیگنام

مارتین شین سروان چارلی کویینان

ویرا فارمیگا مادولین مادن

الک بالدوین سروان جورج الربی

ری وینستون آرنولد فرنچ

جوایز

اسکار

برنده جایزه اسکار بهترین فیلم

برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی (مارتین اسکورسیزی)

برنده بهترین فیلمنامهٔ اقتباسی (ویلیام موناهان)

برنده بهترین تدوین (تلما شونمیکر)

نامزد بهترین بازیگر مکمل مرد (مارک والبرگ)

انجمن منتقدان فیلم بوستون[ویرایش]

برنده بهترین فیلم

برنده بهترین کارگردانی (مارتین اسکورسیزی)

برنده بهترین بازیگر مکمل مرد (مارک والبرگ)

برنده بهترین نویسندگی (ویلیام موناهان)

گلدن گلوب

برنده بهترین کارگردانی (مارتین اسکورسیزی)

نامزد بهترین فیلم درام

نامزد بهترین بازیگر (لئوناردو دی‌کاپریو)

نامزد بهترین بازیگر مکمل مرد (جک نیکلسون)

نامزد بهترین بازیگر مکمل مرد (مارک والبرگ)

نامزد بهترین فیلمنامه (ویلیام موناهان)

بفتا

نامزد بهترین فیلم

نامزد بهترین بازیگر نقش اول (دی‌کاپریو)

نامزد بهترین فیلمنامه اقتباسی

نامزد بهترین بازیگر مکمل مرد (جک نیکلسون)

نامزد بهترین تدوین