ویلیام شکسپیر (به انگلیسی: William Shakespeare) (زاده ۱۵۶۴ - درگذشته ۱۶۱۶) شاعر و نمایشنامه‌نویس انگلیسی بود که بسیاری وی را بزرگ‌ترین نویسنده در زبان انگلیسی دانسته‌اند. «سخن سرای آون» (به انگلیسی: Bard of Avon) لقبی است که به خاطر محل تولدش در آون واقع در استراتفورد انگلیس به وی داده‌اند.

زندگی

ویلیام شکسپیر در ۲۶ آوریل ۱۵۶۴ در شهر استراتفورد در انگلستان غسل تعمید داده شد. شهرت شکسپیر به عنوان شاعر، نویسنده، بازیگر و نمایشنامه‌نویس منحصربه‌فرد است و برخی او را بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویس تاریخ می‌دانند. با این حال، بسیاری از حقایق زندگی او مبهم است. پدرش از صاحب‌منصبان دیوانی بود که گویا بعدها با مشکلات مالی مواجه شد و مادرش فرزند یک زمین‌دار محلی نسبتاً ثروتمند بود. شکسپیر احتمالاً در مدرسهٔ گرامر استراتفورد تحصیل کرده و در آنجا اطلاعات ارزشمندی دربارهٔ لاتین به دست آورده‌است؛ اما ویلیام رهسپار آکسفورد یا کمبریج نشد.

دربارهٔ جوانیِ ویلیام افسانه فراوان است و سند معتبر اندک. اولین مدرکی که ما دربارهٔ او پس از مراسم تعمید و نام‌گذاری داریم، از ازدواج او با آن هثوی (به انگلیسی: Anne Hathaway) در سال ۱۵۸۲ است، که ثمرهٔ آن دختری متولد ۱۵۸۳ و یک دختر و پسر دوقلو در سال ۱۵۸۵ بود. شکسپیر پس از ازدواج به لندن رفت و در تماشاخانه مشغول بازی شد. در آنجا وظیفهٔ ویرایش نمایش‌نامه‌ها را به او سپردند. شکسپیر از این موقعیت استفاده کرد و خود چند نمایشنامه نوشت که با استقبال روبه‌رو شد. پس از آن، تا هفت سال هیج اطلاعی از فعالیت‌هایش نداریم؛ اما وی احتمالاً پیش از سال ۱۵۹۲ در لندن به عنوان بازیگر کار می‌کرده‌است. در این موقع، چندین گروه بازیگری در لندن و دیگر مناطق وجود داشت که ارتباط شکسپیر با یکی یا بیشتر از آن‌ها همگی حدسیات است. اما ما از ارتباط مفید و طولانی او با موفق‌ترین دستهٔ بازیگران با نام مردان لرد چمبرلِین (به انگلیسی: The Lord Chambelain's Men) اطلاع داریم که پس از به تخت نشستن جیمز اول، مردان شاه (به انگلیسی: The King's Men) نام گرفتند. شکسپیر نه‌تنها با این گروه بازی کرد، بلکه سرانجام سالار صاحب‌سهم و مدیر نمایش‌نامه شد.

دسته شامل کسانی می‌شد که در آن روزگار مشهورترین بازیگران بودند؛ مانند ریچارد باربیج، که بی‌شک خالق نقش‌های هملت، شاه لیر، و اتللو بود. همچنین، رابرت آرمین و ویل کمپ (بازیگران نمایشنامهٔ دلقک و احمق شکسپیر).

همچنین ایشان شناخته‌شده‌ترین بازیگران تئاتر الیزابتی در سال ۱۵۹۹ بودند.

شکسپیر در دوران نخستین، خود را به تئاتر محدود نکرد و در سال ۱۵۹۳ منظومهٔ عشقی ـ اساطیریِ ونوس و آدونیس (به انگلیسی: Venus and Adonis) و در سال پس از آن نیز اثر برجسته‌ترِ تاراج لاکریس (به انگلیسی: The Rape of Lucrese) را به حامی خود، اشراف‌زادهٔ ساوت همپتون، اهدا کرد،[۲] و تا ۱۵۹۷ او موفق شد خانه‌ای نو در استراتفورد خریداری کند، و اینک او می‌توانست خود را «جنتلمن» بنامد.

فرانسیس میرس (به انگلیسی: Francis Meres) در پالادیس تامیا: خزانهٔ هوش (۱۵۹۸) دربارهٔ شکسپیر می‌گوید: «همان‌طور که پلاتوس و سنکا (به انگلیسی: Plautus and Seneca) بهترین کمدی و تراژدی به زبان لاتین هستند، شکسپیر فاخرترین آن‌ها از هر دو گونه در روی صحنه است.»

با دو چکامه‌ای که شکسپیر در سال‌های ۱۵۹۳ و ۱۵۹۴ به چاپ رساند، اشعار او زودتر از نمایش‌هایش چاپ شدند. همچنین، باید گفت که بیشتر غزل‌های او باید در این سال‌ها نوشته شده باشند و نمایش‌های او پس از سال ۱۵۹۴ پدید آمده‌اند، و او به‌طورکلی هر دو سال یک اثر عرضه کرد که هریک شامل سرودها و آهنگ‌هایی بسیار زیبایی می‌شدند.

نمایش‌های ابتداییِ شکسپیر شامل هنری چهارم، تیتوس آندرونیکس، رؤیای شب نیمهٔ تابستان، تاجر ونیزی، و ریچارد دوم می‌شود که همگی در میانه و اواخر دههٔ ۱۵۹۰ تاریخ‌گذاری شده‌اند.

همچنین، بعضی از تراژدی‌های مشهور او که در اوایل دههٔ ۱۶۰۰ نگاشته شده‌اند، مشتمل‌اند بر اتلو، شاه لیر، و مکبث. در حدود سال ۱۶۱۰ شکسپیر برای استراحت به استراتفورد برمی‌گردد و باز به نوشتن ادامه می‌دهد. این دوره، دورهٔ رمان و کمدی-تراژدی او به حساب می‌آید. او در این مدت، آثاری مانند طوفان، هنری هشتم، سیمبلاین و داستان زمستان را پدیدآورد.

غزلیات او نخستین بار در سال ۱۶۰۹ به چاپ رسید.

مرگ

ویلیام شکسپیر در روز ۲۳ آوریل ۱۶۱۶ میلادی در پنجاه و دو سالگی درگذشت. جسدش را دو روز بعد در کلیسای مقدس ترینیتی به خاک سپردند. او حتی قطعه‌ای ادبی نیز برای روی سنگ قبر خود گفته که بر آن حک شده‌است:

تو را به مسیح از کندن خاکی که اینجا را دربرگرفته دست بدار!

خجسته باد آنکه این خاک را فروگذارد، و نفرین بر آنکه استخوان‌هایم بردارد!

او در حالی مُرد که به سال ۱۶۱۶ هیچ نسخهٔ جمع‌آوری شده‌ای از آثارش وجود نداشت، و بعضی از آن‌ها در نسخه‌هایی مستقل چاپ شده بودند که همان‌ها هم بدون نظارت و ویرایش او بود. در سال ۱۶۲۳ دو تن از اعضای هیئت شکسپیر، جان همینگز و هنری کاندل، نسخه جامع و ویراسته‌ای از نمایش نامه‌هایش را به چاپ رساندند که فِرست فولیو (به انگلیسی: First Folio) نام گرفت.

مهم‌ترین نمایشنامه‌ها

حکایت زمستان

درد بیهوده عشق

اُتللو

مکبث

سیمبلین

هر طور که شما دوست دارید

همسران خوش ویندزور

ژولیوس سزار

قیاس برای قیاس

ریچارد سوم

هملت

طوفان

تجاوز به لوکرسیا

خوش است آنچه هست پایانش خوش

رومئو و ژولیت

شاه لیر

تاجر ونیزی

رؤیای شب نیمه تابستان

هنری ششم

دو نجیب‌زاده ورونایی

تیتوس آندرونیکوس

کینگ جان

هنری چهارم

رام کردن زن سرکش

کمدی اشتباهات

هیاهوی بسیار برای هیچ

هنری پنجم (نمایش‌نامه)

تروئیلوس و کریسدا

آنتونیوس و کلئوپاترا

تیمون آتنی

پریکلس

کوریولانوس

هنری هشتم

اشعار غنایی شکسپیر نیز از شاهکارهای شعر و ادبیات انگلیسی است. از آن جمله می‌توان به منظومه‌های زیر اشاره کرد:

مجموعه غزلیات شکسپیر

ونوس و آدونیس

زائر پرشور

میراث

واژگان

تعداد کل واژگان مورد استفادهٔ شکسپیر ۲۹٬۰۶۶ واژه است که از واژگان فردوسی و هومر غنی‌تر است. تعداد واژه‌هایی را که او به زبان انگلیسی افزود، ۱۷۰۰ تا شمرده‌اند.