برگشت‌ناپذیر (به فرانسوی: Irréversible) فیلمی به کارگردانی گاسپار نوئه، فیلمی رمزآلود محصول سال ۲۰۰۲ می‌باشد. در هنگام اکران این فیلم در جشنوارهٔ کن و سن‌سباستین اظهارات متناقضی در رابطه با آن بیان می‌شد. عده‌ای شیفتهٔ روایت بدیع و منحصربه‌فرد فیلم شده بودند. اما در مقابل تعداد زیادی از تماشاگران فیلم نیز از وجود بسیار تصاویر خشن و جنسی در آن ناراضی بودند. اکران این فیلم در سراسر دنیا با درجه‌بندی‌های محدودکننده همراه بود.

بسیاری از بینندگان فیلم در میانه فیلم سالن سینما را ترک کردند، زیرا حالت تهوع به آن‌ها دست داده بود. این حالت را کارگردان آگاهانه در فیلم گنجانده بود؛ در ۳۰ دقیقه اول نویزی به بسامد ۲۸ هرتز وجود دارد (مانند صدای زلزله).

در این فیلم به زبان‌های فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی و انگلیسی صحبت می‌شود.

داستان

داستان فیلم در یک روز می‌گذرد. آلکس و مارکوس با دوست خود پیر به یک مهمانی می‌روند در مهمانی آلکس حالش بد می‌شود و از مارکوس و پیر جدا می‌شود تا به خانه برود در راه مترو یک منحرف جنسی به او تجاوز می‌کند و بعد او را به کما می‌فرستد. هنگامی که مارکوس این واقعه را می‌فهمد دربه‌در به دنبال متجاوز آلکس می‌گردد تا این که به یک کلوب همجنس‌گرایان به نام رکتوم (به معنای مقعد) راه می‌یابد...

روایت

تمام داستان این فیلم برعکس به نمایش می‌آید یعنی ابتدا سکانس آخر داستان و بعد سکانس یکی مانده به آخر نمایش می‌یابدو در پایان فیلم سکانس اولی که می‌توان برای داستان در نظر گرفت به نمایش می‌یابد.

انتقادات و حواشی

در سال ۲۰۰۲ بود که مونیکا بلوچی با فیلم برگذشت‌ناپذیر در جشنواره سینمایی کن حضور یافت؛ فیلمی که یکی از نامزدهای نخل طلایی بود. به ویژه صحنه‌ای ۹ دقیقه‌ای از این فیلم که بلوچی در آن در یک تونل با خشونت مورد تجاوز قرار می‌گیرد و به اغما می‌رود، سروصدای زیادی به پا کرد. این فیلم در کشورهای مختلف دنیا نیز با درجه‌بندی‌های محدودکننده به نمایش درآمد.

راجر ایبرت ، منتقد آمریکایی سینما ، این اثر سینمایی را " چنان خشونت آمیز و بی رحمانه خواند که بیشتر مردم آن را غیرقابل تماشا می دانند".

جایزه‌ها

نامزد بهترین فیلم نخل طلای جشنواره کن