کارگردان : James Franco

نویسندگان : Scott Neustadter, Michael H. Weber

بازیگران : James Franco, Dave Franco, Ari Graynor

خلاصه داستان : داستان فیلم از جایی آغاز می شود که گِرگ سسترو (دیو فرانکو) رویای تبدیل شدن به یک بازیگر را در سر می پروراند و از این رو در کلاسهای بازیگری شرکت کرده است. وی پس از مدتی با تامی ویزو (جیمز فرانکو) آشنا می شود که نترس و جاه طلب است. این دو بزودی تبدیل به دوستان صمیمی می شوند و برای دنبال کردن رویایشان در بازیگری به لس آنجلس می روند. اما پس از اینکه نمی توانند در این راه موفق شوند، تصمیم می گیرند تا اینبار خودشان فیلمی را بسازند و اکران کنند و این در حالی است که آنها هیچ سررشته ای از سینما ندارند.

زمانی در سال ۲۰۰۳ بود که بنری در خیابان های-لند بر افراشته شد که تبلیغ فیلم جدیدی به نام «اتاق»(The Room) را می کرد و غیر از تبلیغ فیلم، شماره تلفن نویسنده، کارگردان، تهیه کننده و صد البته بازیگر اصلی فیلم به همراه تصویر او یعنی «تامی وایزو» بر روی این بنر وجود داشت. برخلاف بسیاری از همکارهای ماجراجویم، من هیچ وقت با آن شماره تماس نگرفتم یا به دیدن آن نمایش نرفتم، نه حتی پس از اینکه فیلم – که گفته می شد فاجعه ای کم نظیر است، از یک اثر مستقل تبدیل به یک پدیده در سطح جامعه شد. این اثر واکنش هایی بسیار قوی در سطح «برنامه شماره ۹ از فضای خارجی»(Plan 9 From Outer Space) و یا «ترول ۲»(Troll 2) به خاطر داشتن مسئله «به طرز بدی خوب است» را دریافت کرد!

اما من همچنان آن بیلبورد را به خوبی به یاد دارم(سال ها در آن منطقه برافراشته بود) و چهره خنده دار «وایزو» با آن چشم چپ که انگار خشک شده بود؛ گویی او گوینده لطیفه ای بود که تنها شنونده اش خود وی بود. این مورد شبیه به استعاره ای است که به اندازه هر استعاره دیگری درباره «اتاق»(The Room) در ۱۴ سالی که از زمان اکران شدنش می گذرد و با بازخورد غیرمنتظره از سوی مردم مواجه شده خوب است. این فیلم که به اتفاق نظر به عنوان بهترین فیلم بد تاریخ شناخته می شود و بارها به دلیل مراجعه تماشاکنندگان پخش مجدد شده است، به ما یادآوری می کند که این گونه فیلم ها که به آسانی ساخته و تهیه می شوند و در هیچ گونه جدولی قرار نمی گیرند باید گرامی داشته شوند.

«هنرمند فاجعه»(The Disaster Artist)؛ فیلم زیرکانه، مهربان و خنده دار «جیمز فرانکو»، این مسئله قدر دانستن را به خوبی می فهمد. نگاه تمسخر آمیزی که او به کل داستان «اتاق»(The Room) دارد، هم باعث می شود که مسیر ساخت این فیلم از ابتدا بازتعریف شود و هم اینکه رمز و راز پشت خلق این اثر را توضیح می دهد و هم اینکه قدردانی صادقانه ای از سوی یک تابوشکن به تابوشکنی دیگر است. «جیمز فرانکو»، بازیگری دمدمی مزاج اما به هر روی کار درست نیز از قضا یکی از بهترین کارگردان مستقل زیر ۴۰ سال آمریکا محسوب می شود. چه در عرصه کارگردانی و چه هنگامی که در نقش «وایزو» حاضر می شود، او موفق شده تا به حالی فراتر از فیلمسازی دست یابد و به سطح تعهد «وایزو» به هنر منصرف گرایانه نیز برسد.

البته «وایزو» و رویت او به یکی از ویژگی های اصلی لس آنجلس و خیابان های آن تبدیل شده است، درست مثل مغازه های بورلی هیلز و یا درختان خرما که در مناظر ابتدایی فیلم نیز می بینیم. اما نقشی که «جیمز فرانکو» در این فیلم بازی کرده است دیگر تمرینی برای بازیگری از سوی وی نیست. از اولین لحظه ای که او را در یکی از آموزشگاه های بازیگری در سال ۱۹۹۸ می بینیم، مردی مرموز با موی مشکی بلند و لهجه ی شرق اروپایی، متوجه می شویم که «جیمز فرانکو» کاملاً از شخصیت اصلی خود فاصله گرفته و روحیه ای دوستانه و مهربان به خود گرفته است.

«تامی» بازیگری بسیار بد اما بسیار صادق است و منبع الهامی برای یک نوجوان ۲۰ ساله مثل «گرگ سسترو»(دیو فرانکو) است. این دو خیلی سریع تبدیل به دوستان نزدیک یکدیگر می شوند؛ علاقه مشترک به پیتزا، نحوه بازیگری و عشق مشترک به «جیمز دین» و نحوه بازی او در فیلم «شورش بی دلیل»(Rebel without a Cause) منبع الهام آن ها می شود تا شانس خود در هالیوود را امتحان کنند. این نکته که «گِرِگ» می تواند پیش «تامی» بماند نکته خوبی است. «تامی» به حدی ثروت دارد که بتواند یک آپارتمان یک اتاق در لس آنجلس را خریداری کند(منبع ثروت تامی همانند سن واقعی و محل تولد او همچنان نامشخص است).

«گِرِگ» که بیش از اینکه با استعداد باشد خوش قیافه است، تعدادی آزمون هنرپیشگی می دهد و حتی موفق به پیدا کردن مدیربرنامه ای(شارون استون) هم می شود اما تلاش های او همچون همیشه با بی میلی از سوی این صنعت و گردانندگان آن مواجه می شود. از سوی دیگر «تامی» همچون یک ویروس از سوی تهیه کنندگان و کارگردان هالیوودی طرد می شود که البته با توجه به لهجه فاجعه و ظاهر خشونت آمیز او که بیش از اینکه شبیه «جیمز دین» باشد شبیه به «بِلا لوگوسی» است چیز غیر منتظره ای نیست.

«تامی» به «گِرِگ» می گوید:«هیچ کس من را دوست ندارد»،«هیچ کس به من فرصت نمیدهد». اما او حال از روی نبوغ باشد یا هر چیز دیگر،راهی پیدا می کند و با برخی الهامات بسیار خلاقانه، «وایزو» فیلمنامه «اتاق»(The Room) را می نویسد و با غرور آن را به عنوان «بزرگ ترین درام از زمان «تنسی ویلیامز» و کارهای وی» به «گرگ» می دهد. «تنسی ویلیامز» حقیقتا یکی از منابع الهام «تامی» در کنار افرادی دیگری همچون«مارلون براندو»،«آلفرد هیچکاک» و «ویلیام شکسپیر» بوده است اگرچه اگر نگاه دقیق تری به فیلمنامه «اتاق»(The Room) بیاندازیم متوجه الهاماتی از دیوید لینچ نیز خواهیم شد.

اگر تا کنون فیلم «وایزو» را ندیده اید، باید به شما بگویم که تماشای تکی آن در خانه اندکی خسته کننده خواهد بود و فیلم جادو و سحر احمقانه خود را از دست می دهد. «اتاق»(The Room) ملودرامی با مرکزیت موضوع «قهرمان آمریکایی واقعی» به نام جانی(با بازی خود وایزو)، در بدترین حالت ممکن، ملغمه ای از موی بد و اجرای بسیار بدتر بازیگران، و در بهترین حالت تقلیدی متفاوت از زندگی واقعی است که پر از صحنه های عشق بازی های معمول است و به گونه تدوین شده است که انگار کسی که مسئول تدوین بوده بر روی دکمه «دیزالو» خوابش برده است.

«جیمز فرانکو» و دوستانش پشت صحنه و نحوه ساختن شدن این فیلم در ۴۰ روز را به طور بسیار دقیقی بازسازی کرده اند. فیلمنامه که به وسیله «اسکات نوستادر» و «مایکل اچ. وبر» نوشته شده است، داستان «تامی» و «گرگ» را که با شور و شوق به خرید دوربین های فیلم برداری(معمولی و دیجیتال) می پردازند و بازیگر نقش اول زنی به نام «جولیت دنیل» را استخدام کرده اند و نقش مقابل «گرگ» و «تامی» را بازی می کند را دنبال می کند. آن ها سپس گروه خود را با استخدام کردن یک فیلمنامه نویس ارشد به نام «سندی شکلیر»(با بازی عالی «سث روگن») که زودتر از بقیه می فهمد چه فاجعه ای در آستانه رخ دادن است تکمیل می کنند.

از یک رو، «هنرمند فاجعه»(The Disaster Artist) اثری فارع از زمان درباره نقص، توهین زبانی و توهمِ شکوه و بزرگی است- که باید گفت با توجه به میزان هرج و مرج ای که ممکن است برای هر فیلمی پیش بیاید بسیار عاقلانه ساخته شده است. از سوی دیگر، فیلم به گونه ای عمل می کند که یک چیز غیر قابل توضیح، بارها و بارها توضیح داده می شود. البته در مواردی بسیار خنده دار نیز می شود، برای مثال یکی از شخصیت های داستان به یک دفعه و ناگهانی اعلام می کند که سرطان سینه دارد ولی دیگر هیچ وقت به آن اشاره نمی کند.

توضیح دادن یک لطیفه، راحت ترین و سریع ترین راه از بین بردن بامزگی آن است اما ذات «هنرمند فاجعه»(The Disaster Artist) بدین گونه است که باعث می شود حتی ذره ای از این بامزه بودن لطیفه ها کم نشود( برای مثال دیالوگ «من نزدمش» که «جانی» بارها و بارها در فیلم تکرار می کند، چیزی در خود دارد که باعث خنده دار تر شدنش می شود). به عبارتی دیگر، فیلمسازان نه تنها «اتاق»(The Room) را تفسیر می کنند بلکه آن را به گونه ای تکررا می کنند که تبدیل به متن اثر می شود.

حضور برادران «فرانکو» در نقش های «تامی» و «گرگ» به آن ها و خود فیلم نوعی حس سرمایه گذاری شخصی بودن داشته است. در طی تماشای فیلم شما فراموش می کنید که این دو نفر با یکدیگر برادر هستند. در تمام فیلم شاهد ترکیب بسیار خوب آن ها هستیم. «دیو فرانکو» حمایت بسیار خوبی از خود نشان می دهد، در اجرای نقش خود به عنوان یک انسان بدبخت بسیار خوب است و هنگامی که «گرگ» تصمیم به جدایی از «تامی» میگیرد و سعی می کند مسیر خود را پیدا کند عالی ایفای نقش کرده است.

وقتی که به «جیمز فرانکو» نگاه می کنید، با خود می گویید که او نه تنها سطح ظاهری شخصیت تامی- خنده کابوس وار، نگاه خیره ترسناک- بلکه روحیه مهربان او را نیز به طور کامل درک کرده است. چیزی در کارگردانی و تلاش های «جیمز فرانکو» وجود دارد، همچون «گور به گور» یا «فرزند خدا» که نشانه ای از علاقه تامی به ادبیات سنتی آمریکا است و در حالی که فرانکو کارگردان بسیار بهتری از سوژه فیلم خود است- نرمی کار و حرکات دوربین در «هنرمند فاجعه»(The Disaster Artist) تمام شک ها را برطرف می کند، مواردی در ابتدای فیلم هستند که نشانگر تمایل درونی وایزو برای تصویر کردن زندگی همانگونه که آن را می بینیم است.

پرده نهایی فیلم که به صحنه های ابتدایی «اتاق»(The Room) می رسد، برخی سوال های فیلم را بی پاسخ می گذارد. داستان اینکه «وایزو» چگونه توانست به اینجا برسد بسیار جذاب و آموزنده است اما همچنان بخش های تاریکی از داستان هستند که این فیلم نمی تواند از آن ها پرده برداری بکند. اما اگر عملکرد «فرانکو» شبیه به رازی برسد که فیلم سازها نمی توانند آن را حل کنند، نمی توان آن را انکار کرد. دقیقا مثل خود «اتاق»(The Room)، صرفا چیزی است که باید آن را تماشا کرد.