والتر بندیکس شونفلیس بنیامین (به آلمانی: Walter Bendix Schönflies Benjamin) (۱۵ ژوئیه ۱۸۹۲–۲۷ سپتامبر ۱۹۴۰)[۱] فیلسوف، مترجم، نویسنده، برنامهساز رادیو[۲] و زیباییشناس مارکسیست آلمانی-یهودی و از اعضای مکتب فرانکفورت بود. وی یکی از منتقدین فرهنگی، دانشمندان ادبی، و ژورنالیستهای اجتماعی نیمه اول قرن بیستم آلمان بود. وی از منتقدان امپریالیسم در غرب بود و به مبارزه با سرمایهداری پرداخت. بنیامین به نقد ابزارها و نمودهای سرمایهداری میپرداخت و آنها را موجب بروز تحولاتی خاص و غالباً منفی در پروسهٔ تحولات اجتماع میدانست.
زندگی
والتر بنیامین در سال ۱۸۹۲، میانِ یک خانوادهٔ مرفه یهودی در برلین به دنیا آمد. او در دانشگاه: فلسفه، تاریخ هنر، و ادبیات خوانده بود. موضوع دکترای او مفهوم نقد هنری در رمانتیک آلمان نام داشت.[۵] او در جوانی مدتی خود را با عرفان و فلسفه در دین یهود مشغول کرد. از سال ۱۹۷۲ مجموعه آثار او با کمک آدورنو در دسترس علاقهمندان قرار گرفتهاست.
او در سالهای ۱۹۳۰–۱۹۲۰ بستگی نه چندان محکمی با مکتب فرانکفورت داشت،[۶] هر چه که گادامر و هورکهایمر به تحلیلهای بنیامین خرده میگرفتند و معتقد بودند که تحلیلها به اندازه کافی دیالکتیکی نیستند و همین منتقدان بیش از هر کس دیگری منجر به شهرت او در نهضت ضد مارکسیستی پسامدرنیستی شدند.
بعدها با انتشار کامل آثار بنیامین به مرور اهمیت و ارزش افکار او بخصوص از منظر سیاسی-الهیاتی مشخصتر گردید. منظری که امروزه کسانی چون اگامبن پروژهٔ فکری خود را در آن سمت و سو ادامه میدهند.
مدفن والتر بنیامین
در ۲۷ سپتامبر ۱۹۴۰، به علت فرار از فاشیسم آلمان، درمرز فرانسه – اسپانیا، دستگیر و برای فرار از تحویل به نیروی گشتاپوی آلمان، دست به خودکشی زد.[۷] ظاهراً وی تعداد زیادی قرص مرفین به مصرف رسانده بود ولی تا کنون مرگ او مرگی مشکوک به نظر میرسد. اخیراً توسط استفان شوارتز این نظریه مطرح شد که او توسط پلیس مخفی استالین به قتل رسیدهاست. این واقعیت که او در قسمت اختصاص داده شده به قبرستان کاتولیکها دفن شدهاست، مبین این واقعیت است که علت مرگ او خودکشی اعلام نشدهاست.
کتابشناسی
تئوریهای فاشیسم آلمان
نویسنده بهعنوان تولیدکننده
اثر هنری در عصر بازتولید مکانیکی
منتقدین مارکسیست، مهمترین آثار بنیامین را این سه کتاب دانستهاند. دیگر آثار:
خاستگاه نمایش سوگبار آلمانی
سالهای کودکی دربرلین
خیابان یک طرفه (توسط ح. فرازنده ترجمه و در نشر مرکز منتشر شدهاست)
خویشاوندان انتخابی گوته
انگیزههای بودلر
پروژه پاساژها
پارک مرکزی
نوشتهها
دو جلد نامهها
پیرامون برشت
انسانهای آلمانی
ترجمه به فارسی
گزیدهای از مقالات بنیامین با نام نشانهای به رهایی در ۱۳۶۴ با ترجمه بابک احمدی توسط نشر تندر منتشر شدهاست.
عروسک و کوتوله:مقالاتی درباب زبان و تاریخ با ترجمه مراد فرهادپور وامید مهرگان نشر گام نو سال ۱۳۸۵ منتشر شدهاست.
خیابان یکطرفه، ترجمه حمید فرازنده، نشر مرکز، ۱۳۸۹
برگزیده مقالات والتر بنیامین، ترجمه رؤیا منجم، نشر علم، ۱۳۹۳
مقاله مهم نقد خشونت نیز در کتاب رخداد: قانون و خشونت چاپ شدهاست.
مؤلف به مثابهٔ تولیدکننده: با دو مقالهٔ انتقادی از بوریس بودن و هیتواستیرل، ترجمه ایمان گنجی و کیوان مهتدی، نشر زاوش، ۱۳۹۳
همچنین ترجمه فارسی مقالههایی از والتر بنیامین در ارغنون (نشریه) چاپ و منتشر شدهاست.