سعید کنگرانی فراهانی (زاده ۱۳۳۳، تهران. درگذشت: 23 شهریور 1397) بازیگر، سینما و تلویزیون ایرانی است. سریال دائی‌جان ناپلئون در تلویزیون و دایره مینا در سینما از کارهای شاخص اوست.

فعالیت در تئاتر

سعید کنگرانی از کودکی در صحنهٔ تئاتر فعالیت می‌کرد. بعدها که بزرگتر شد در تئاتر «شهر قصه» به ایفای نقش پرداخت،

در سینما

اولین حضور سعید کنگرانی در سینما در فیلم رضا موتوری بود. سپس با موج نو سینمای ایران همساز شد و برای کارگردان مطرحی چون داریوش مهرجویی در فیلم دایره مینا بازیگری کرد. فیلم سه سال توقیف بود و پیش از نمایشش در نقش جدی در فیلم سرایدار حضور یافت که وجهه دیگری به او بخشید و شروع خوب و متفاوتی برایش محسوب می‌شد. بعد از آن ناصر تقوایی برای ایفای نقش «سعید» شخصیت کلیدی سریال دائی‌جان ناپلئون او را به بازی گرفت که به چهره‌ای ماندگار مبدل شد. بازیگری در فیلم جنجالی در امتداد شب برایش شهرت مضاعف و درآمد خوبی به‌همراه داشت. او محل سکونت خود را از خیابان پیروزی به کامرانیه انتقال داد و تبدیل به سوپراستار سینمای ایران شد، ولی این موفقیت دیری نپایید. کنگرانی بهمن فرمان آرا و شهره آغداشلو را از جمله افرادی برشمرد که در ناکامی او نقش پررنگی بازی کردند.

پس از انقلاب ایران کنگرانی به بازیگری ادامه داد و در پرواز در قفس (۱۳۵۹) و فصل خون (۱۳۶۰) حبیب کاووش بازی کرد. فیلم گرداب (۱۳۶۱) آخرین فیلم او پیش از وقایع بعد بود که علی‌رغم تهیه‌کنندگی بنیاد مستضعفان توقیف شد.

پس از آن چند کارگردان برای ایفای نقش به او پیشنهاد کار دادند از جمله علی حاتمی برای فیلم مادر که او را برای ایفای نقش فرزند عارف مسلک خانواده (که بعدها امین تارخ آنرا پذیرفت) در نظر گرفته بود ولی کنگرانی در سال ۱۳۶۴ بدون ذکر دلیل ممنوع چهره اعلام شد و از ادامه فعالیتش جلوگیری به‌عمل آمد. علی‌رغم تلاش فراوان، او نتوانست حکمش را تعدیل کند و در این مدت دائماً مورد بازخواست قرار می‌گرفت. نهایتاً در سال ۱۳۶۷ ایران را ترک کرد. یک سال در دبی اقامت گزید و سپس به کالیفرنیا در آمریکا رفت و به مدت ۱۶ سال از ایران و بازیگری حرفه‌ای دور ماند. وی پس از بازگشت به ایران در فیلم سینمایی ازدواج به سبک ایرانی ایفای نقش کرد. پس از آن قرار بود در فیلم فرزند صبح نیز بازی کند که موجباتش هرگز فراهم نشد.

سعید کنگرانی در سال ۱۳۶۷ به خارج از کشور مهاجرت کرد. اما در سال‌های اخیر به کشور بازگشت و در سال ۱۳۸۳ اجازه بازی در ازدواج به سبک ایرانی به او داده شد.

آثار

سینمایی

۱۳۸۳ - ازدواج به سبک ایرانی (حسن فتحی)

۱۳۶۱ - گرداب (حسین دوانی)

۱۳۵۹ - فصل خون (حبیب کاوش)

۱۳۵۷ - پرواز در قفس (حبیب کاوش)

۱۳۵۶ - در امتداد شب (پرویز صیاد)

۱۳۵۵ - سرایدار (خسرو هریتاش)

۱۳۵۳ - دایره مینا (داریوش مهرجویی)

۱۳۴۹ - رضا موتوری (مسعود کیمیایی)

تلویزیونی

۱۳۵۵ - دائی‌جان ناپلئون

جستارهای وابسته:

بازیگر قدیمی سینمای ایران درگذشت