پل توماس اندرسن (به انگلیسی: Paul Thomas Anderson) (زاده ۲۶ ژوئن ۱۹۷۰) کارگردان، نمایش نامه نویس، و تهیهکننده آمریکایی است. او که در سنین جوانی به فیلمسازی علاقهمند بود توسط پدرش ارنی اندرسن (دی-جی و گوینده رادیو و تلویزیون) به اینکار تشویق شد. اندرسن که پس از خلق درامهای شبهای بوگی (۱۹۹۷) و مگنولیا (۱۹۹۹) او را پسر نابغه نامیدند، از کارگردانان ممتاز نسل خود است. او شش بار نامزد اسکار شدهاست.
زندگی
پل توماس اندرسون در بیست و ششم ژوئیه سال ۱۹۷۰ در استودیو سیتی کالیفرنیا متولد شد. پدرش ارنی او صداپیشه شبکه ABC و یک فیلم ترسناک به نام گولاردی (بعدها نام کمپانی فیلمسازی پل) بود. او در دره سن فرناندو رشد کرد. پل توماس اندرسن از کودکی به فیلمسازی علاقهمند بود و هیچ طرح جایگزینی برای کارگردانی نداشت. او اولین فیلمش را در هشت سالگی ساخت؛ و زمانی که دوازده ساله بود با دوربین بتامکس که پدرش برای او خرید شروع به فیلمسازی کرد. بعدها با هشت میلیمتری آشنا شد اما به این نتیجه رسید که کار با ویدئو راحت تر است. او در نوجوانی شروع به نوشتن کرد و در ۱۷ سالگی با بولکس ۱۶ میلیمتری کار میکرد. پس از سالها کسب تجربه از امور معمول بالاخره در سال آخر دبیرستان با پولی که از راه تمیز کردن قفس حیوانات بدست آورده بود اولین فیلمش را ساخت. فیلم یک شبه-مستند (ماکیومنتری) بود به نام «ماجرای درک دیگلر»(۱۹۸۸) که یک ستاره پورنوگرافی بود. الهام بخش داستان جان هولمز بود که بعدها کاراکتر اصلی فیلم اندرسن یعنی شبهای بوگی شدهاست.
حرفه
پل توماس اندرسن فعالیت سینمایی خود را از سال ۱۹۹۶ با کارگردانی فیلم جنایی سیدنی آغاز کرد. سپس در ۱۹۹۷ فیلم شبهای بوگی را ساخت که نامزد سه جایزه اسکار (از جمله بهترین فیلمنامه برای خود آندرسن) شد.
در سال ۱۹۹۹ فیلم درام مگنولیا را ساخت. آن فیلم هم همانند فیلم قبلی نامزد ۳ اسکار (برای دومین بار نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامهنویسی برای خود آندرسن) شد.
فیلم چهارم وی (عشق هوایی) در ۲۰۰۲ به جشنواره کن رفت و برای او جایزه کارگردانی به همراه آورد. اما در اسکار موفقیتی نداشت و فقط در گلدن گلوب نامزد شد.
فیلم پنجم او خون به پا خواهد شد محصول سال ۲۰۰۷ است که در آن با دانیل دی-لوئیس که مانند خود او کمکار است، همکاری کرد. این فیلم نامزد پنج اسکار بود و از موفقترین فیلمهای اسکار ۲۰۰۷ بود. این فیلم برای دی لوئیس دومین اسکارش را رغم زد. (وی در گذشته به خاطر فیلم پای چپ من برنده اسکار شده بود) خود اندرسن نیز برای این فیلم سرانجام نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی سال ۲۰۰۷ شد هر چند که آن را به فیلم جایی برای پیرمردها نیست ساخته برادران کوئن واگذار کرد.
فیلمشناسی
سیدنی (۱۹۹۶)
برد دشوار (۱۹۹۶)
شبهای بوگی (۱۹۹۷)
مگنولیا (۱۹۹۹)
عشق هوایی (۲۰۰۲)
خون به پا خواهد شد (۲۰۰۷)
استاد (۲۰۱۲)
خباثت ذاتی (۲۰۱۴)
موضوع فانتوم (۲۰۱۷)