جان اولِر لِمونِ سوم (به انگلیسی: John Uhler "Jack" Lemmon III)، معروف به جک لِمون (زادهٔ ۸ فوریهٔ ۱۹۲۵ - درگذشتهٔ ۲۷ ژوئن ۲۰۰۱) هنرپیشهٔ نامدار آمریکایی هالیوود بود که در زمان خود از کامیابترین بازیگران سینما در کسب جایزه اسکار بهشمار میرفت.
زندگینامه
جک لمون، با نام کامل و حقیقی جان اولِر لمونِ سوم، در ۸ فوریهٔ ۱۹۲۵ در بوستون ماساچوست ایالات متحدهٔ آمریکا به دنیا آمد. او دانشآموختهٔ آکادمی فیلیپس دانشگاه هاوارد بود. لمون نزدِ محبوبیت داشت و در زندگی خصوصیاش نیز بسیار شرافتمند بود. لمون به هنگام جنگ جهانی دوم، به دنبال پایان تحصیلاتش، به نیروی دریایی پیوست؛ اما تا پایان در آنجا نماند و به نیویورک رفت و در آنجا هنرپیشه شد.
او در بیش از ۶۰ فیلم بازی کرد که کمدیهای متنوع و حتی اسلپ استیک را شامل میشد. او در کارهای درام نیز شرکت کرد، ولی اوج مهارت وی در کمدیهایی بود که پیرامون آدمهایی عادی ساخته میشد.
لمون از ۱۹۴۹ وارد سینما شد، اما به سال ۱۹۵۴ و با بازی در دو فیلم با جودی هالیدی به نامهای ممکن است برای تو اتفاق بیفتد و پففت! نزد سینماروها شناخته شد.
لمون بهویژه با همکاریاش در کنار تونی کرتیس و مرلین مونرو در فیلمهایی چون بعضیها داغشو دوست دارند (۱۹۵۹) در عالم سینما شناخته شدهاست.
لمون در سال ۱۹۶۲ در پاریس با فلیسیا فار ازدواج کرد.
دورهٔ حرفهای
جک لمون نامزد ۸ جایزهٔ اسکار شد و دو بار جایزهٔ اسکار را برای بازی در فیلمهایش بهدستآورد. اولین اسکار او برای اسکار نقش مکمل مرد در فیلم میستر رابرتز بود که در سال ۱۹۵۵ حاصل آمد و دومی، یک اسکار نقش اول مرد بود که برای فیلم ببر را نجات بده در سال ۱۹۷۳ به وی تعلق گرفت.
با این همه آنچه بیش از هرچیزی در ارتباط با جک لمون در یادها مانده، همکاری مستمر وی با بیلی وایلدر فیلمساز بزرگی است که در سال ۲۰۰۲ در ۹۶ سالگی دارفانی را وداع گفت.
این دو در ۷ فیلم با یکدیگر همکاری کردند و طی این دوره بود که زوج هنریِ لمون و والتر ماتائو به تصمیم بیلی وایلدر و با اقدام و انتخاب وی شکل گرفت و این دو مجموعاً در ۸ فیلم کنار یکدیگر به بازی پرداختند و زوج بسیار جذابی را به وجود آوردند.
در همه حال، هردو بازیگر به هنرپیشههای محبوب بیلی وایلدر بدل شدند.
معروفترین فیلمهای جک لمون با بیلی وایلدر شامل بعضیها داغشو دوست دارند (۱۹۵۹) در کنار تونی کرتیس و مریلین مونرو، آپارتمان (۱۹۶۰)، ایرما خوشگله (۱۹۶۳) و شیرینی ثروت (۱۹۶۶) میشد.
شیرینی ثروت (۱۹۶۶) نخستین همکاری لمون با ماتائو را شکل داد و ماتائو بخاطر نقشش درهمین فیلم یک اسکار نقش مکمل مرد را به دست آورد.
لمون و ماتائو درسالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۸۱ در فیلمهای صفحه اول و بادی بادی نیز زیر نظر بیلی وایلدر در کنار یکدیگر ظاهر شدند و حتی در پیری و در سالهای ۱۹۹۳ و ۱۹۹۵ در فیلمهای پیرمردهای غرغرو یک و دو و در سال ۱۹۹۸ در زوج عجیب ۲ نیز این همکاری را تجدید کردند.
جک لمون آخرین بار برای بازی در فیلم گمشده ساخته سال ۱۹۸۲ کوستا گاوراس یونانی برای هشتمین بار کاندیدای اسکار شد که البته آن را نبرد اما جایزه بهترین بازیگر مرد را در جشنواره کن فرانسه به خود اختصاص داد.
جک لمون حتی در سالهای آخر عمرش از حجم بازیگری و کارهایش اصلاً نکاست و باز در فیلمهای متعددی ظاهر میشد و حتی در تلویزیون هم درخشید و در سال ۲۰۰۰ بخاطر بازی در فیلم تلویزیونی سه شنبهها با موری جایزه امی را تصاحب.
به واقع در میان بازیگران فقط جک نیکلسون، اسپنسر تریسی و لارنس اولیویه و پل نیومن توانستهاند بیشتر از لمون کاندیدای اسکار شوند. .»
نقل قولها
لمون درمصاحبهای گفته بود: من خوشاقبال بودهام، بشدت کار کردهام و اوضاع مساعد از آب درآمدهاست.
درگذشت
این بازیگر توانا در در ۲۷ ژوئن ۲۰۰۱ درگذشت.
بخشی از فیلمشناسی
بعضیها داغشو دوست دارند - (۱۹۵۹)
آپارتمان - (۱۹۶۰)
ایرما خوشگله - (۱۹۶۳)
مسابقه بزرگ - (۱۹۶۵)
شیرینی ثروت - (۱۹۶۶)
عشق (۱۹۶۷)
گولخوردگان - (۱۹۶۹)
غریبهها در شهر (۱۹۷۰)
پدر - (۱۹۸۹)
کلاه پوستی گلنروز (۱۹۹۲)
برشهای کوتاه - (۱۹۹۳)
هملت - (۱۹۹۶)
افسانه بگر ونس - (۲۰۰۰)
غریبهها در شهر - (۱۹۷۰)