پنجاه طیف خاکستری، پنجاه طیف گری یا پنجاه سایهٔ خاکستری (به انگلیسی: Fifty Shades of Grey) یک فیلم رمانتیک درام اروتیک آمریکایی، به کارگردانی سم تیلور-وود که براساس جلد اول رمان پرفروش و موفقی به همین نام نوشتهٔ ای. ال. جیمز ساخته شده‌است. داکوتا جانسون و جیمی درنان در نقش‌های آناستازیا استیل و کریستین‌گری به‌عنوان شخصیت‌های اصلی در این فیلم ایفای نقش می‌کنند. پنجاه سایهٔ گری در تاریخ ۱۱ فوریهٔ ۲۰۱۵ در شصت و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین و در ۱۳ فوریهٔ ۲۰۱۵ اکران عمومی شده‌است.

بعد از یک نمایش خاص برای طرفداران در ۶ فوریه در نیویورک، تیلور-جانسون اعلام کرد که دو فیلم بعدی هم ساخته خواهند شد و فیلم دوم با عنوان «پنجاه طیف تاریکتر» در ۱۰ فوریهٔ ۲۰۱۷ عرضه شد.

داستان

آناستازیا «آنا» استیل ۲۱ ساله، یک دانشجوی سال آخر از دانشگاه ایالتی واشینگتن در ونکوور است که با بهترین دوستش، کاترین «کیت» کاوانا زندگی می‌کند که برای روزنامه دانشجویی مطلب می‌نویسد. بخاطر یک بیماری، کیت، آنا را قانع می‌کند به جای او با کریستین‌گری ۲۷ ساله که یک تاجر جوان و ثروتمند و فوق‌العاده موفق است، مصاحبه کند. آنا سریعاً جذب کریستین می‌شود ولی از طرفی او را ترسناک می‌بیند. در نتیجه، طی مصاحبه دچار لغزش می‌شود و سوالاتی دربارهٔ زندگی شخصی و روابط او می‌پرسد و وقتی دفترگری را ترک می‌کند فکر می‌کند اوضاع بد پیش رفت. آنا سعی می‌کند خودش را قانع کند که این دو هرگز دوباره ملاقات نمی‌کنند. در هرحال، کریستین در کلیتون ظاهر می‌شود، بزرگترین مغازه ابزارفروشی مستقل در پورتلند که آنا آنجا کار می‌کند. در حین خرید، آنا به کریستین می‌گوید که کیت تمایل دارد چند عکس برای مقاله‌اش از کریستین بگیرد. گری هم شماره تلفنش را به آنا می‌دهد. بعداً، کیت، آنا را تشویق می‌کند که به کریستین زنگ بزند و ترتیب عکسبرداری با دوستشان خوزه رودریگز را بدهد.

روز بعد خوزه، کیت و آنا برای عکاسی به هیثمن می‌روند و کریستین، آنا را برای قهوه بیرون می‌برد. کریستین می‌پرسد آیا آنا با کسی رابطه دارد، به خصوص خوزه. وقتی آنا جواب می‌دهد با کسی رابطه ندارد، کریستین از خانواده اش می‌پرسد. در طول مکالمه آنا می‌فهمد کریستین هم مجرد است ولی مردی رمانتیک نیست. این برای آنا یک هشدار است. درهرحال، آنا فکر می‌کند که به اندازه کافی برای کریستین جذاب نیست. بعد از پایان امتحانات، آنا بسته‌ای از کریستین شامل اولین نسخه کتاب «تس آو د دیربرویل» دریافت می‌کند و شوکه می‌شود. آن شب، آنا با دوستانش بیرون می‌رود و در نهایت با مستی به کریستین زنگ می‌زند. بعد برای هوای تازه بیرون می‌رود و خوزه تلاش می‌کند او را ببوسد ولی کریستین می‌رسد و مانع می‌شود. آنا با کریستین می‌رود ولی قبلش متوجه می‌شود که کیت با برادر کریستین، الیوت، خوش می‌گذارند. بعداً، آنا در اتاق هتل کریستین از خواب بیدار می‌شود و بخاطر رفتار دیشبش سرزنش می‌شود. کریستین فاش می‌کند که دوست دارد با آنا رابطه جنسی داشته باشد؛ ولی اول باید قراردادی را امضا کند.

کریستین با هلیکوپتر، آنا را به آپارتمانش می‌برد. آنجا کریستین اصرار دارد که قراردادی امضا شود تا آنا چیزی از رابطه‌شان را فاش نکند و او قبول می‌کند. کریستین قرارداد دیگری را هم ذکر می‌کند ولی قبلش او را به اتاق بازیش می‌برد که پر از اسباب بازی‌های بی‌دی‌اس‌ام است و می‌گوید که قرارداد دوم برای سروری و بردگی است و در این رابطه هیچ عشقی نیست؛ فقط یک رابطه جنسی. این قرارداد آنا را از لمس کردن یا ارتباط چشمی با کریستین منع می‌کند. در اینجا، کریستین می‌فهمد که آنا باکره است و توافق می‌کند که بدون امضای قرارداد باکرگی او را ازاله کند.

سپس باهم رابطه برقرار می‌کنند. صبح بعد، آنا و کریستین دوباره سکس دارند. مادر کریستین لحظاتی بعد می‌رسد و از دیدن آنا غافلگیر می‌شود؛ چون قبلاً فکر می‌کرده کریستین هم جنس گراست. بعداً این دو برای ناهار بیرون می‌روند و کریستین فاش می‌کند که در ۱۵ سالگی برای اولین بار با دوست مادرش رابطه داشته و آن رابطه هم سروری و بردگی بوده‌است (کریستین فاش می‌کند که در اولین رابطه سروری و بردگیش، برده بوده‌است) و اینکه رابطه‌های سروری-بردگی سابقش بخاطر ناسازگاری شکست خورده‌است. آن‌ها برنامه می‌ریزند که دوباره ملاقات کنند و کریستین، آنا را به خانه می‌رساند. آنا پیشنهادهای شغلی می‌گیرد و برای کیت، تصدیق می‌کند که با کریستین سکس داشته‌است.

روزهای بعد، آنا بسته‌هایی از کریستین دریافت می‌کند. این‌ها شامل یک لپ‌تاپ برای جستجوی دربارهٔ زندگی بی‌دی‌اس‌ام و ارتباط باهم به‌علاوه نمونه جزئی‌تر قرارداد است. آن‌ها به هم ایمیل می‌دهند و بعداً برای بحث دربارهٔ قرارداد باهم دیدار می‌کنند. بخاطر ماهیت توافق بی‌دی‌اس‌ام و رابطه جنسی بدون عشق با کریستین، آنا از کریستین دور می‌شود تا اینکه در فارغ‌التحصیلی دوباره او را می‌بیند. این بار، آنا قرارداد را قبول می‌کند. دوباره سر جزئیات قرارداد بحث می‌کنند و به محدودیت‌های سخت و نرم آنا می‌رسند. برای اولین بار از کریستین کتک می‌خورد؛ این تجربه هم برای او جذاب و هم گیج‌کننده است. این گیجی با هدایای زیاد کریستین و ملاقات با خانواده او بدتر می‌شود. این رابطه ادامه میابد درحالیکه آنا هنوز قرارداد را امضا نکرده‌است. وقتی آنا در انتشارات مستقل سیاتل شغل پیدا می‌کند، قرارداد عدم افشاسازی و رابطه پیچیده‌اش با کریستین بیشتر او را عذاب می‌دهد. تنش بین این دو، نهایتاً به جایی می‌رسد که آنا از کریستین می‌خواهد او را تنبیه کند تا بفهمد یک رابطه بی‌دی‌اس‌ام تا کجا می‌تواند پیش برود. کریستین این کار را انجام داده و او را با کمربند می‌زند. با این کار، آنا می‌فهمد با هم سازگار نیستند. در نهایت با نابودی، آنا، کریستین را ترک می‌کند و به آپارتمانش پیش کیت بر می‌گردد.

بازیگران و نقش‌ها

داکوتا جانسون در نقش آناستازیا "آناً استیل

جیمی درنان در نقش کریستین گری

الوییز مامفورد در نقش کاترین "کیت" کاوانا، بهترین دوست و هم اتاقی آناستازیا

لوک گریمز در نقش الیوت گری، برادر ناتنی کریستین

ریتا اورا در نقش میا گری، خواهر ناتنی کریستین

ویکتور راسوک در نقش خوزه رودریگز، یکی از دوستان نزدیک آناستازیا

مکس مارتینی در نقش جیسون تیلور، محافظ کریستین

دیلن نیل در نقش باب آدامز، پدرخوانده آناستازیا

کلوم کیت رنی در نقش ریموند «ری» استیل

جنیفر ایلی در نقش کارلا ویلکس، مادر آناستازیا

مارسیا گی هاردن در نقش گریس ترولیان گری، مادرخوانده کریستین

آرون تایلر جانسون

اندرو آیرلی در نقش کریک گری، پدرخوانده کریستین

انتونی کونچنی در نقش پاول کلیتون، برادر صاحب مغازه کلیتون

امیلی فوندا در نقش مارتینا

ریچل اسکارستن در نقش آندریا، دستیار کریستین

تولید

اوایل سال ۲۰۱۲، چندین استودیوی هالیوودی آمادگی خود را به نویسنده کتاب اعلام کردند تا حقوق فیلمسازی کتاب را از او کسب کنند. نهایتاً در مارس ۲۰۱۲ «یونیورسال پیکچرز» و «فوکس فیچرز» این حقوق را بدست آوردند. نویسنده، جیمز، در طول پروسه ساخت فیلم هم برای خود حقوقی کسب کرد.

کارگردان

تا ۹ می ۲۰۱۳، استودیو در نظر داشت جو رایت کارگردانی را عهده‌دار شود ولی برنامه کاری رایت این اجازه را نداد. افراد دیگری از جمله پتی جنکینس، بیل کاندن، بنت میلر و استیون سودربرگ هم مدنظر بودند. در ژوئن ۲۰۱۳، ای. ال جیمز اعلام کرد سم تیلور جانسون کارگردان فیلم خواهد بود.

بازیگران

جیمز حس کرد انتخاب رابرت پتینسون و کریستن استوارت عجیب خواهد بود. برت ایستون الیس بیان کرد که اولین انتخاب جیمز برای نقش کریستین گری، پتینسون بوده‌است. ایان سامرهالدر و چیس کرافورد هم گزینه‌هایی برای نقش‌گری بودند. بعداً سامرهالدر گفت که اگر انتخاب می‌شد، پروسه فیلمبرداری با سریال دیگرش خاطرات خون‌آشام مشکل ایجاد می‌کرد. در ۲ سپتامبر ۲۰۱۳، ای. ال جیمز فاش کرد که چارلی هونام و داکوتا جانسون بازیگران نقش کریستین‌گری و آناستازیا استیل خواهند بود. لیست بازیگران منتخب برای نقش آناستازیا شامل آلیسیا ویکاندر، ایموجن پوتس، الیزابت اولسن، شیلین وودلی و فلیسیتی جونز بود. استودیو در اصل می‌خواست رایان گاسلینگ در نقش کریستین باشد ولی اون به این نقش علاقه‌ای نداشت. گرت هدلند هم مدنظر بود ولی نمی‌توانست با نقش ارتباط برقرار کند. استفن امل گفت نمی‌خواهد نقش‌گری را بازی کند چون «به نظر من او چندان جالب نیست… هیچ چیز دربارهٔ او مرا جذب نمی‌کند.» هونام در ابتدا برای این کار انتخاب شد ولی بعداً جلسه‌ای با مدیران استودیو گذاشت. او گفت: «خیلی کنجکاو هیجان زده بودم. پس رفتم و اولین کتاب را خواندم تا با نقشم بیشتر آشنا شوم و بیشتر تمایل یافتم که او را به تصویر بکشم. به پیشنهاد کارگردان قرار شد با داکوتا شروع به خواندن داستان کنم. به محض اینکه وارد اتاق شدیم و شروع به خواندن کردیم، فهمیدم واقعاً می‌خواهم این کار را انجام دهم. گویا یک ارتباط محسوس بین ما بود. حس خوبی داشتم.» در پاسخ به واکنش‌های منفی در انتخاب بازیگر، تهیه‌کننده دانا برونتی گفت: «در انتخاب بازیگر مسائلی فراتر از چهره نقش دارد. استعداد، در دسترس بودن، علاقه آن‌ها برای کار، ارتباط با بازیگر مقابل و غیره.»

در اکتبر ۲۰۱۳، جنیفر ایلی وارد مذاکره برای نقش مادر آناستازیا، کارلا، شد. در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳، یونیورسال پیکچرز اعلام کرد که هونام بخاطر برنامه‌های پیچیده سریالش به نام فرزندان آشوب، از فیلم خارج شده‌است. الکساندر اسکارشگرد، جیمی درنان، تئو جیمز، فرانسوا آرنود، اسکات ایستوود، لوک بریسی و بیلی مگنوسن جانشین‌های هونام بودند. نهایتاً، در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۳، جیمی درنان انتخاب شد. در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۳، ویکتور راسوک برای نقش خوزه رودریگز انتخاب شد. در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۳، الوییز مامفورد نقش کیت کاوانا را گرفت. در ۲ دسامبر ۲۰۱۳، ریتا اورا بازیگر نقش خواهر کوچک کریستین گری، میا، شد. در ۳ دسامبر ۲۰۱۳، مارسیا گی هاردن، برای نقش مادر کریستین، گریس، انتخاب شد.