مواد اولیهمان در گمرک مانده است و ما نمیتوانیم آن را ترخیص کنیم. موادی را هم که با ارز قبلی خریداری شده است، گمرک قبول نمیکند. میگویند باید با ارز نیمایی(نه دولتی، نه آزاد) بپردازید ارزی که هنوز میزانش در بازار مشخص نشده است. کلی پیگیری کردیم حتی با ارز آزاد هم اجازه ندادند موادمان ترخیص شود. تولیداتمان فرهنگی است. درست است که زیر نظر وزارت صنعت، معدن وتجارت کالای فرهنگی تولید میکنیم اما برای تولید محصولاتمان که همان DVD یا لوح فشرده است باید از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی هم مجوز داشته باشیم.» اینها را حسین خدایی، رئیس فروش شرکت صنایع الکترونیک گلرنگ به «ایران» میگوید.
او ادامه میدهد: 5 یا 6 کارخانه تولید DVD بیشتر باقی نمانده است. رؤسای این کارخانهها میگویند که دارند به انتهای مواد اولیه میرسند و شاید تا دو ماه بیشتر دوام نیاورند! موادی که ارز دولتی شامل حالش نشده است. یعنی کاغذ و مقوا و پلی کربنات. مواد اولیه ساخت یک DVD که در آخر بهصورت فیلم و موسیقی در فروشگاهها به فروش میرسد. آن هم با قیمتی گزاف یعنی 10هزار تومان. معلوم نیست مردمی که درآمدشان به نان شب هم بهزور میرسد غذای روحشان را چگونه باید تأمین کنند؟
حالا خدایی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهعنوان حامی تولیدات فرهنگی میخواهد که از آنها حمایت کند تا کارخانههای تولید لوح فشرده بسته نشوند و به تبع آن شرکتها و مؤسساتی که این کالای فرهنگی را در قالب فیلم و موسیقی عرضه میکنند هم درهایشان تخته نشود.
سعید اخباری یکی از مدیران مؤسسه تولید و عرضه فیلم «قرن 21» به «ایران» میگوید: «با این اوضاع امسال سال آخر DVD خواهد بود و مؤسساتی که صرفاً کارشان رایت فیلم و انیمیشن است ورشکست خواهند شد یا اینکه مثل مؤسسه ما به سمت فروش اینترنتی و بهصورت VOD کار خواهند کرد که آن هم باز عده زیادی بیکار خواهند شد.»
شاید در نظر اول اینکه DVD باشد یا نباشد از اهمیت چندانی برخوردار نباشد آن هم با وجود بازار فروش فیلم و سریال بهصورت VOD در فضای مجازی. اما خیلیها با خرید فیلم از طریق اینترنت بیگانهاند و تا پیش از گران شدن لوح فشرده ترجیح میدادند آن را از فروشگاه نزدیک خانهشان بخرند.
مرجع تخصیص ارز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست
مهدی یزدانی مدیرعامل مؤسسه رسانههای تصویری در پاسخ به اینکه تدبیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص حمایت از این کالای فرهنگی چیست؟ به «ایران» میگوید: «قیمت تمام شده فیزیک DVD برای عرضه به بازار متأثر از دو عامل پایه مواد اولیه کاغذ و مقوا و هم پلی کربنات است. در چند ماه گذشته کارخانهها به خاطرنوسانات نرخ ارز و مشکلاتی که برای ترخیص کالای خریداری شده از گمرک داشتند، دچار مشکل شدند و افزایش قیمت هم ناخواسته بوده است. دلار امروز به 5 برابر رسیده است، اما به نسبت افزایش نرخ دلار، افزایش نرخ مواد اولیه نداشتهایم ولی بهدلیل اینکه کارخانجات باید مواد اولیه را بگیرند و جایگزین مواد اولیه قبلی کنند، نرخی دستشان نیست و بنابر این با بالاترین نرخ ارز ممکن آن را پیشبینی میکنند، بنابراین کسانی که با توجه به افزایش نرخ ارز کالایشان را در چند ماه گذشته فروختهاند، متضرر شدهاند. آنچه در واقع سیاست کلی دولت است، حمایت از کارخانجات تولیدی به شکل عام است. ما نمیتوانیم اولویت سیاست ارزی را تعیین کنیم. اما نیازهایمان را به بانک مرکزی اعلام کردهایم که چقدر نیاز به کاغذ و پلی کربنات داریم و با توجه به نیازمان باید تخصیص ارزاتفاق بیفتد. مرجع تخصیص ارز وزارت ارشاد نیست ما فقط میتوانیم نیاز وزارت ارشاد را به بانک مرکزی اعلام کنیم.»
او در خصوص اینکه اگر وزارت فرهنگ از این صنعت حمایت نکند، مردم این کالای فرهنگی را از سبد خانوارشان حذف خواهند کرد، توضیح داد:«بخش مهمی از این جنس کالای فرهنگی از طریق شبکه توزیع فیزیکی DVD تأمین میشود و بخش دیگری که در سه سال اخیر فعال شده است مؤسسات VOD هستند که در بستر اینترنت قانوناً محتوای DVD راعرضه میکنند ومردم از این طریق دیگرلازم نیست 10 هزار تومان پول بابت DVD بدهند.»
یزدانی درمورد بالا رفتن قیمت DVD معتقد است که در همه جای دنیا قیمت واحد آن دوبرابر فروش بلیت سینماست.بنابراین اکنون که قیمت بلیت سینما بین 8 تا 15 هزار تومان است، قیمت DVD طبق ارزیابی جهانی بین 16 تا 30 هزار تومان باید باشد.
رئیس مؤسسه رسانههای تصویری در پاسخ به اینکه آیا معتقد است «DVD باید در این شرایط حذف شود»، ضمن رد این موضوع میگوید:«وزارت ارشاد وظیفه حمایت از کارخانه را ندارد. آنچه وزارت ارشاد باید اعلام کند، نیازهای ارزی است که باید از آن حمایت کند و ما هم آن را اعلام کردیم واگر دراولویت قرار بگیرد چه بهتر؛ اما حالا با این شرایط برای مردم اولویت با شیرخشک است یا DVD؟»
او در پاسخ به اینکه «در چنین شرایطی این کالای فرهنگی آسیب میبیند وکارخانههای ساخت DVD ورشکسته میشوند»، میگوید: «قطعاً آسیب میبینند. ممکن است ورشکسته شوند اما خارج از اراده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. فقط اعلام نیاز ارز دولتی و پیگیری آن برعهده ماست.»
خبری از اعلام نیاز به ارزدولتی نیست
اما حسین حاج بیگی، مدیرروابط عمومی مؤسسه هنر اول، از این اعلام نیاز اظهار بیاطلاعی میکند. او معتقد است: «به ما ابلاغ کنند تا ما پیگیری کنیم؛ تاکنون از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چیزی ابلاغ نشده. اگر در وزارت فرهنگ تصویب شده باشد و با بانک مرکزی به توافق رسیده باشند ما بهعنوان بخش خصوصی آن را پیگیری میکنیم.»
او توضیح داد که:«بر اساس تصمیم بانک مرکزی کاغذ مورد استفاده در تولید DVD مشمول ارز دولتی نمیشود. اگر وزارت فرهنگ دفاع کند و پای آن بایستد میتواند ارز دولتی بگیرد. باید از بانک مرکزی بخواهد. چطور وزارتخانههای دیگر برای برخی از صنایع حساس و صنایعی که احساس میکنند که جامعه نیاز به آنها دارد، حمایت میکنند؟ وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی هم باید حمایت کند و بخواهد که ارز دولتی را به این مجموعهها بدهد. حمایت های دولت از مواد اولیهای که نیاز کالای فرهنگی است، مهم است. همان طور که ارز برای غذا و دارو تعلق میگیرد که برای جسم مردم است، روح مردم هم به غذا نیاز دارد.»
حاج بیگی در مورد شرایط مؤسسه هنر اول و مؤسسات دیگرمیگوید: «متأسفانه شرایط خیلی پیچیده شده است. بهخاطر اینکه شرایط نوسانات ارزی و تورم در جامعه باعث شده قیمتها و هزینهها عجیب و غریب رشد کند ازDVD بگیرید تا مقوا. ما در تأمین مقوا مشکل داریم همه مقواهای مصرفی ما سه برابر و نیم شده است و قیمت آیندهاش هم در بلاتکلیفی است. در جریان نقدینگی هم بخشی از بازار صنایع نقد است و بخش دیگر اعتباراست.اما الان آنها میگویند ما دغدغه داریم و باید همه چیز نقد شود.ما در مجموعه خودمان صد پرسنل تحت پوشش بیمه داریم. در کل صنعت نمایش خانگی بهصورت مستقیم که شامل گروههای دوبله، چاپ و شبکههای توزیع است همه اینها 3000 نفر میشوند. غیر مستقیم هم که خیلی بیشترند که متأسفانه با بحران روبهرو خواهند شد.»
او در پاسخ به اینکه آیا مجبور نیستید به سمت VOD بروید و آیا DVD از چرخه اقتصادی حذف میشود، افزود: «این یک الگوی جهانی دارد. شما در نظر بگیرید که در همه جای دنیا هم زمانی که بسترها فراهم شود یک تبدیلی اتفاق میافتد. حجم مخاطبان به سمت وب میرود و حجمی از مخاطب هم روی DVD میماند. به مرور زمان که سبک خرید مردم تغییر میکند و بسترهای اینترنتی هم باید فراهم شود و ابزارها هم باید تکمیل و به روز شود. ولی این چیزی نیست که یک صنعت کلاً از بین برود. یک صنعت متحول میشود اما از بین نمیرود. مثل آن میماند که دیگر کسی روزنامه نمیخواند و اخبار از طریق شبکههای اجتماعی خوانده میشود. اما ما هنوز طیف روزنامه خوان داریم.این اتفاق هم در حوزه DVD میافتد. کم خواهد شد اماهیچ وقت از بین نخواهد رفت.»
منبع: روزنامه ایران 18 شهریور