درباره کتاب «عصر معصومیت»

همه مخاطبین جدی سینما، حتما باید سینمای کلاسیک آمریکا را به‌خوبی بشناسند؛ چون بسیاری از قواعد زبان سینما در همین دوران تثبیت شده‌اند (دوره‌ای که تا پایان دهه ۱۹۵۰ ادامه داشت). هر چند که کتاب از زاویه دید یک عاشق سینما روایت شده، با این حال ساختار پژوهشی خود را حفظ کرده‌است. مهم‌ترین نقطه قوت کتاب عصر معصومیت، بررسی دوران طلایی هالیوود از خلال کارهای کارگردانان مطرحی مثل جان فورد، هوارد هاکس، ویلیام ولمن، ارسن ولز است. البته نویسنده کتاب فقط به افراد سرشناس اکتفا نکرده و فیلم‌سازان کمترشناخته‌شده را نیز معرفی می‌کند. جالب است بدانید که بخشی از کتاب به زنان فیلم‌ساز کلاسیک اختصاص پیدا کرده که جذابیت آن را به‌عنوان یکی از بهترین کتاب درباره سینما، بیشتر می‌کند.

حکایت نام ها و فیلم ها و روایت شیوه ها و مسیرهای فیلم سازی در کارخانه ی رویاسازی هالیوود هم لذت بخش است و هم راه گشا؛ چه برای آنها که می خواهند آثار تاریخ ساز آن روزگار را بهتر تماشا و درک کنند و چه برای کسانی که قصد دارند از این گنجینه برای ورود به کار سینما پشت و جلوی دوربین بهره ببرند و از میراث به جامانده استفاده کنند تا مسیر دشوار و دلپذیر «سینه فیل تا سینه است» هموارتر شود.

جلد اول از مجموعه «دفترهای سینه فیلیا» درباره ی چند کارگردان سینمای آمریکا از پایان عصر صامت تا دوره ی مصادف با زوال سینمای کلاسیک آمریکا در اواخر دهه ی 1950 است. احسان خوش بخت با پیشینه ی سال ها تحقیق و بررسی سینمای آمریکا مثل نقال های خودمان یا بونشی های سینمای ژاپن انگار کنار پرده نقره ئی ایستاده و دارد چیزهای مهم و جذاب و دست اولی از زندگی و کارنامه ی چند نام بزرگ و مهم یک دوران سپری شده را توصیف می کند؛ از جان فورد و اورسن ولز و رائول والش تا ادگار اولمر و دبلیو اس ون دایک مشهور به وودی یک برداشته و هم چنین زنان کارگردان مطرح در نظام استودیویی که شرح موجز سازو کار تولیدشان در فصلی دیگر از کتاب آمده است. بخش پیوست این جلد مروری است بر پانتئون سینمائی معروف اندرو ساریس که هنوز از مهم ترین منابع برای شناخت و دسته بندی کارگردان های هالیوودی در دوران طلائی است؛ فهرست و توصیف هایی که می تواند نقشه ی راه مناسبی برای سینه فیل های سرگردان در اقیانوس دست رسی دیجیتال به آثار تاریخ سینما باشد.

در واقع، این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار مکتوب احسان خوشبخت است و بخش نوشتاریِ همون دغدغه‌هایی رو نشون می‌ده که تو فیلم‌ها و مستندهاش دنبال می‌کنه:

عشق به تاریخ سینما، تحلیل سینمای کلاسیک (مخصوصاً آمریکایی)، و نگاه نوستالژیک به دوران طلایی فیلم‌سازی در این کتاب، خوشبخت نگاهی عاشقانه و در عین حال انتقادی به سینمای کلاسیک آمریکا دارد — از فیلم‌نوآر و وسترن گرفته تا ملودرام‌های اجتماعی. عنوان «عصر معصومیت» اشاره دارد به دوره‌ای از سینما که هنوز درگیر پیچیدگی‌ها و بی‌رحمی دنیای مدرن امروز نشده بود.

این اثر یکی از شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های او در ایران است و میان علاقه‌مندان نقد سینما و پژوهش سینمایی جایگاه خوبی پیدا کرده است.

درباره احسان خوشبخت نویسنده کتاب «عصر معصومیت»

احسان خوش‌بخت در سال ۱۳۵۹ متولد شده است. وی علاوه بر کار در سینما، در حوزه معماری نیز تحصیل یا فعالیت داشته است. او در لندن مستقر است و بخشی از فعالیت‌های بین‌المللی دارد. احسان خوش‌بخت کارگردان، نویسنده و منتقد سینما است. 

از جمله فعالیت‌هایش به شرح زیر است:

نوشتن مقالات در مجلات سینمایی (مثلاً در مجله «فیلم») در زمینهٔ تحلیل فیلم‌ها و کارگردانان. 

تألیف و ترجمه کتاب‌هایی در حوزه سینما، مانند:

«هنر پوسترهای سینمایی» (The Art of Movie Posters) 

«سینمای وسترن» (Western Cinema) 

«عصر معصومیت» (The Age of Innocence; Revisiting American Cinema) 

کارگردانی مستندها و پروژه‌های فیلمی:

فیلم مستند «Filmfarsi» که به سینمای تجاری قبل از انقلاب ایران می‌پردازد. 

فعالیت به‌عنوان کُریتور (گردآورنده آثار سینمایی)، از جمله در جشنواره‌ها و نمایش‌های بازخوانی تاریخ سینما. درباره فیلم «Filmfarsi» آمده است که این اثر نگاه پژوهشی دارد به سینمای عامه‌پسند ایران در دوره قبل از انقلاب. 

در یکی از مصاحبه‌ها، وی گفته است که یکی از دغدغه‌هایش حفاظت از میراث سینمایی ایران است: «اگر حالا کاری نکنیم در ده پانزده سال دیگر هیچ اثری از بعضی فیلم‌های ایران نخواهد ماند». 

کتاب‌هایش نشان‌دهنده تنوع علایق وی در حوزه سینما هستند: از پوستر فیلم، تا تاریخ سینمای وسترن و بازخوانی سینمای آمریکایی. این تنوع نشان می‌دهد که او نه‌فقط به سینمای ایران، بلکه به تاریخ و ژانرهای جهانی نیز علاقه‌مند است.

خوش‌بخت را می‌توان به‌عنوان یک «پیداکنندهٔ تاریخ گمشدهٔ سینمای عامه‌پسند ایران» شناخت؛ خصوصاً با فیلم «Filmfarsi» که به بخشی از تاریخ سینمای ایران می‌پردازد که کمتر مورد توجه رسمی بوده است.

فعالیتش در سطح بین‌المللی، و نیز کار به‌عنوان منتقد و نویسنده، به او این امکان را داده تا پل ارتباطی میان سینمای ایران و مخاطب جهانی باشد.

همچنین، ترکیب معماری، سینما، پژوهش و نوشتار در کار او، باعث شده که نگاهش چند بعدی باشد.گرچه در منابع فارسی از وی به‌عنوان «کارگردان ایرانی» یاد شده، اما بیشتر فعالیت‌های بین‌المللی دارد و در حوزه مستندسازی و پژوهش سینمایی فعال است، نه لزوماً ساخت فیلم‌های داستانی تجاری.

در منابع مختلف، نام او به صورت «Ehsan Khoshbakht» نیز آمده است (ترانویسی انگلیسی).

اگرچه در ایران کتاب‌هایی از او منتشر شده، اما اطلاعات کامل درباره زندگی شخصی، شروع راه، فیلم‌های کوتاه یا داستانی‌اش به طور عمومی زیاد منتشر نشده‌اند.