معرفی کتاب عنکبوت

نویسنده: هانری تروایا    

مترجم: پرویز شهدی    

رمان «عنکبوت» نوشته هانری تروایا، نویسنده روس‌شناس فرانسوی است. شهرت تروایا به دلیل زندگینامه‌های دقیق و جانداری است که درباره نویسندگان دوره درخشان ادبیات روسی در قرن نوزدهم از جمله تورگنیف، داستایوفسکی، تولستوی، پوشکین و چخوف نوشته است.

رمان «عنکبوت» از اولین آثار تروایا است که در سال ۱۹۳۸ برنده جایزه ادبی گنکور شد.

«عنکبوت» رمانی کلاسیک درباره روزگار یک خانواده متوسط فرانسوی به نام فونسک در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم است. خانواده‌ای که از مادر، یک پسر و سه دختر تشکیل شده است.

ژرار پسر خانواده که شخصیت اصلی داستان است روشنفکری ۳۸ ساله، خودآموخته و مترجم کتاب است. او آدمی تلخ و منزوی، ضعیف، به شدت بدبین و عاشق نیچه است و مدام در گفتگوهایش از او نقل قول‌هایی می‌کند.

داستان از روز عروسی لوسی، خواهر دوم آغاز می‌شود، مراسمی که ژرار به دلیل بیماری به آن نمی‌رود. او از عروسی خواهرش با مردی متمکن بیزار است و فکر می‌کند زندگی او در آینده ملالت‌بار و دچار روزمرگی خواهدشد. او مدام به لوسی فکر می‌کند و این دل‌مشغولی با شنیدن خبر ازدواج خواهر اولش با یک مغازه‌دار برای او تبدیل به مصیبتی می‌شود اما فاجعه زمانی اتفاق می‌افتد که ژرار می‌فهمد دوستش خواستگار خواهر کوچکش شده است.

ژرار که اساسا عشق را کاری بیهوده می‌پندارد و هیچ زنی در زندگی‌اش نیست به هر کاری از تمارض، دروغ‌گویی و فریب‌کاری تا خودکشی ساختگی دست می‌زند که خواهرانش را از ازدواج منع کند و این کار هر روز او را تنهاتر از قبل می‌کند چون سخنرانی‌ها و ادعاهای ژرار درباره بیهوده‌بودن عشق و ازدواج نه به دلیل روشن‌فکری او و پند دادن به خواهرانش بلکه به دلیل نگرانی از زندگی و آینده پر از تنهایی خودش است و تمام دست پا زدن هایش برای این است که حداق یکی از خواهران را برای خودش نگاه دارد؛ غافل از این که تلاش‌های او نتایج شومی به‌بارمی‌آورد و تنهایی و شوربختی همچون تار عنکبوتی آهسته آهسته او را اسیر خود می‌کند.

«عنکبوت» رمانی روان‌شناسانه است که از بدطینتی‌ها، خودخواهی‌ها و ترس‌های درونی انسان پرده برمی‌دارد.

تروایا در این اثر به سقوط ارزش‌های اجتماعی و امید به زندگی و رواج پوچ‌گرایی بعد از مصایب جنگ جهانی دوم در اروپای دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ اشاره کرده است. نگرش‌هایی که بخشی از آنها به نیچه منسوب بود، بی‌‌آنکه فلسفه حقیقی این فیلسوف که درواقع ستایشگر زندگی بود درک شود.