میراث آلبرتا فیلم مستندی است به کارگردانی و روایت حسین شمقدری دربارهٔ مهاجرت نخبگان از ایران. این فیلم سال ۱۳۹۰ در سی امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.

حسین شمقدری دربارهٔ این فیلم می‌گوید:«فرار مغزها موضوع اصلی این فیلم است و راوی مستند هم خودم هستم. این فیلم به فرار مغزها به بهانه ادامه تحصیل در آمریکا و کانادا اشاره دارد به این معنا که اغلب دانشجویان که رتبه بالای دویست دارند و اغلب در رشته‌های فنی و ریاضی دانشگاه شریف تحصیل می‌کنند برای ادامه تحصیل به خارج از کشور کوچ می‌کنند و بسیاری از این مهاجران تحصیل کرده دیگر تمایلی به برگشت ندارند.»

شمقدری همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا میراث آلبرتا با وجود انتقادات تندی که مطرح می‌کند اما با مشکل ممیزی مواجه نمی‌شود و حتی در جشنواره عمار هم جایزه می‌گیرد گفت: واقعیت این است که «میراث آلبرتا» علی‌رغم اینکه انتقادات تندی را مطرح می‌کند اما خیر و صلاح کشور را هم می‌خواهد و نسبت به جامعه دلسوز است. سازنده این فیلم خودش را به اصل نظام متعهد می‌داند اما نسبت به برخی کاستی‌ها انتقاد دارد. داشتن رویکرد خیرخواهانه باعث شده که فیلم پذیرفته شده و به سازندگانش اعتماد شود.

هشت ماه قبل از انتشار این فیلم در اینترنت، قسمت کوچکی از یک آن در فضای اینترنت منتشر شد، محتوای این فیلم ۱۴ دقیقه‌ای مشخصا به مشکل «فرار مغزها» و دلایل خروج نخبگان از ایران اختصاص داشت، موضوعی که با توجه به گزینش هدفمند قسمتهای خاص فیلم، برای همگی ایرانیان – چه در داخل و چه در خارج – جذاب و آشنا بود.

نام

آلبرتا نام استانی در کانادا است و همچنین دانشگاهی به همین نام در این استان وجود دارد.

موضوع

موضوع این فیلم، مهاجرت دانشجوهای مستعد ایرانی نخبه به کشورهای غربی و به خصوص آمریکا است و این فیلم در مرکز مستند سفیر ساخته شده‌است که عوامل تهیه این فیلم محمد حسن مددی و حسین شمقدری هستند. حسین شمقدری که خود از دانشجویان بسیجی دانشگاه صنعتی شریف است، این مستند را با تمرکز بر روی دانشجویان این دانشگاه که از قضا به مهاجرت هم شهره‌اند ساخته‌است. این فیلم در بخش آثار مستند بلند در سی امین جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم فجر، در کنار ۱۹ فیلم دیگر برای حضور در بخش مسابقه برگزیده شد ولی درهیچ یک از زمینه‌ها کاندید دریافت جایزه نشد. او می‌گوید پنج ماه برای ساخت این فیلم وقت صرف شده‌است.

نقدها

میلاد دخانچی کارگردان مستند نیویورک زیرزمینی در نوشته‌ای دربارهٔ مستند میراث آلبرتا اینگونه می‌نویسد که فیلمی که با استاندارهای یک فیلم دانشجویی، اصلاً آماتور به نظر نمی‌رسد. روایت خوب، تدوینی قابل قبول، تنوع تصویری و ریتم خوب و پخش موفق در فضای سایبر همه از میراث آلبرتا یک فیلم قابل اعتنا می‌سازند که باید آن را دید و اگر نه محتوای فیلم، بلکه خود فیلم را به مثابهٔ یک پدیدهٔ رسانه‌ای جدید مورد تحلیل قرارداد. واقعیت این است که اگر در کشور ما چند دانشجوی رشته مهندسی از سر دغدغه‌مندی دور هم جمع می‌شوند و فیلمی این چنین می‌سازند این بسیار جای تقدیر و خوشحالی دارد. این اتفاق بسیار مبارکی است. اما آیا میراث آلبرتا تنها یک فیلم دانشجویی است؟

مصاحبه‌شوندگان

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین ایران

علینقی مشایخی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف

محمدمهدی نایبی، استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف